GÜLDEN ÇOKTAN İstanbul – İstanbul’un doğalgaz dağıtımını sağlayan İGDAŞ, zelzelesi 10 saniye evvelce algılayacak erken ikaz sistemiyle vanaları sarsıntıdan evvel kapatacak.
İGDAŞ, muhtemel bir sarsıntı anında doğalgaz sınırlarında oluşacak hasarlar nedeniyle zehirlenme, patlama ve yangınların önüne geçmek için “Deprem Erken İhtar Sistemini” hayata geçirdi. Kandilli Rasathanesi ve TÜBİTAK işbirliğinde geliştirilen ‘Kuvvetli Yer Hareketleri Kayıt Cihazı’yla, zelzele karaya ulaşmadan 10 saniye içerisinde tespit edilerek doğalgaz vanaları kapatılacak.
850 kayıt aygıtı var
Milliyet’e konuşan İGDAŞ Genel Müdürü Dr. Mithat Bülent Özmen, “Deprem sırasında aygıt üzerinde tarifli sismik parametrelere ilişkin eşik düzeylerinin aşılması durumunda, bölge regülatörü üzerindeki vanayı otomatik olarak kapatarak gaz akışının kesilmesini sağlıyor. Böylelikle doğal gaz kaynaklı oluşabilecek ikincil felaketlerin önüne geçmiş olacağız. Toplamda şu an 850 kayıt aygıtımız bulunmaktadır” dedi.
Zelzele erken ikaz sisteminin muhtemel can ve mal kayıplarının önüne geçmesi açısından çok değerli olduğunu söyleyen Özmen, “Marmara Denizinin kıyılarında, Kandilli Rasathanesi’nin sensörleri var. Bu sensörlere gelen sinyaller, zelzelenin karaya ulaşmasından 10 saniye evvel İGDAŞ’ın ana kumanda merkezine gönderiliyor. Bu bildiri bize geldiğinde Tübitak ile geliştirdiğimiz kuvvetli yer hareketi kayıt cihazlarımıza anlık olarak bildiriliyor. Zelzele sırasında aygıt üzerinde tarifli sismik parametrelere ilişkin eşik düzeylerinin aşılması durumunda, bölge regülatörü üzerindeki vanayı otomatik olarak kapatarak gaz akışının kesilmesini sağlıyor. Şu an da 850 adet ivme ölçer aygıtımız var” diye konuştu.
Kritik bir karar
Kapatılan gaz vanalarını tekrar açmanın riskli olduğunu belirten Özmen, vanaların yalnızca belirtilen eşik aşıldığında kapatılacağını söyleyerek, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Biz gazı kestiğimizde vatandaşımız yemek yapıyor diyelim. Gaz kesildi ocak açık kaldı. Geri açtığımızda meskende değilse ya da farketmezse bu da bir risk bizim için. O nedenle gazı açacağımız her daire sakinlerini bilgilendirmek zorundayız. Münasebetiyle kapatma kadar açma da çok kritik bir karar. Hafif bir sarsıntı oldu ‘hadi vanaları kapatalım’ yapılmaması gerekiyor. Eşiği aşan bölgelerde doğalgaz akışı kesilecek. Durduğu için yangı patlama ve zehirleme süreçleri sona erecek.”
