22 nisan 2021 tarihinde gündeme gelen kripto para dolandırıcılığı ile ilgili yüzbinlerce vatandaşımızın mağduriyeti kelam konusu oldu. Büyük bir belirsizlik sürerken hususun ruhsal tahlilini yapmak gerekmektedir.
Tarihinin tüm periyotlarında, insan varoluşunu manalandırmak, varoluşuna yönelik gelebilecek tehditlere karşı kendini savunabilmek, güçlü ve inançta hissedebilmek vb sebepler için bir teminat olarak unsur (meta) biriktirmeyi ve maddi güce sahip olmayı hayatın bir gerçeği olarak kabul etme yanılgısına düşmüştür. Çeşitli periyotlarda bu gereç değişse de bu soyut mana yüklenmiş unsurlara muhtaçlık hissi, biriktirme ve sahip olma tutkusu değişmemiştir. Günümüzde bu koşullanma soyut üstü sanal kavramlarla şekillenmiştir.
Altın gümüş üzere madeni gereçler, bedelli taşlar, para, senet, kredi kartı, pay, bono vb üzere basılı malzemeler de, aslında somut bedelinin ötesinde insanların onlara atfettikleri soyut pahalar yüzünden mana kazanmaktadır. Bu koşullama bugün form değiştirerek kripto para üzere sanal paralar sanal platformlarda daha da soyut bir meta olarak karşımıza çıkmıştır.
İnsanın varoluşunun manasından uzaklaşması sonucu içine düştüğü mana buhranını teskin etmek için sarıldığı maddi bedellerden biri olan bu soyut bedeller insanoğlunun muhteris tarafını gıdıklamaktadır. Materyalizmin bir handikapı olarak hayatı maddi pencereden anlamlandırma kusuruna düşen insanoğlu kısa yoldan süratli ve kolay zenginleşme, prestij kazanma, güçlenme üzere kıymetleri alın terinin önüne geçirdiği andan itibaren tatminsizlik ve doyumsuzluk girdabında unsurun esiri olmakta ve sonsuz bir döngü içinde insanlığının yok oluşuna mahkum olması hızlanmıştır.
Maalesef bu hırs ve aceleciliği yüzünden fazlaca risk alan insan alın terini ve helal birikimini de heba edebilmektedir. Bilhassa günlük iaşesini ve onyılların birikimini, kara gün parasını, hatta kredi ile kripto yatırımcılığı yaparak geleceğini ipotek eden tavırlarını, tüm varını ağırı büyük bir umutla kripto paraya yatıran beşerler hayal kırıklığına uğradığında maalesef büyük bir çaresizlik ve boşluk içinde hissedecektir. Yaşama tutunduğu ve soyut manasına inandığı pahaların elinden yitişine mahzur olamadığında hayata tutunacağı motivasyon kaynakları zayıflayacak ve maalesef ömür sevinci ve ömür umudu zayıflayacaktır. Ve maalesef hayat motivasyonunu kaybeden beşerler için hayat sürdürülebilir olmaktan uzaklaşacak, anlamsızlaşan ömrü sonlandırmaya yönelik öz kıyım hareketlerine sebebiyet verebilecektir.
Kaygımız şudur; özellikle gençlerin yatırım yaptığı kripto para borsasında büyük kayıplar yaşayan bireyler hayatlarında daha evvel karşılaşmadıkları bu kadar büyük kırılmalara karşı daha dayanıksız yakalanabilirler. Zorluklarla başa çıkma hünerlerini şimdi güçlendirememiş, kimlikleri ve kişilikleri tam oturmamış, hayata karşı sorumluluklarını tam olarak idrak edecek kadar tecrübeyle karşılaşmamış genç kardeşlerimiz gün içinde daima yeni gelişmeleri sık sık takip ettikleri kripto piyasalarında yaşanan büyük kayıpları, hayatı anlamlandırma biçimlerinin elinden kayıp gitmesi sonucu maalesef anlamsızlaşan bir hayata tahammül etmek istemeyebilirler. Başta gençler olmak üzere birçok mağdur kripto yatırımcıları risk altındadır.
Bu sebepten ötürü bu vatandaşlarımıza toplumsal dayanağın çok değerli olduğunu düşünüyor ve Ruh Sıhhati Derneği olarak yakınlarına kimi tekliflerde bulunuyoruz.
KRİPTO PARA MAĞDURLARININ YAKINLARINA TAVSİYELER:
Görmezlikten gelmeyin; kendi haline bırakmayın, kendi etti kendi bulsun demeyin. Olanların farkında olduğunuzu bilmesini sağlayın. Konuşmaya davet edin. Anlatmak istediği kadarını dinleyin.
Sorgulayıcı olmayın; nasıl oldu? neden oldu? kim tavsiye etti? Ne vakit oldu? Ne kadar oldu? üzere dedektifçilik oynamayın,
Suçlayıcı olmayın; hakkettin bizi dinlemedin, dolandırıldın, kandırıldın, ne kadar safsın, para kazanmak o kadar kolay mı? üzere tabirlerden kaçının.
Kızmayın; hepimizin geleceğini mahvettin, birikimlerimizi yok ettin üzere öfkenizi kusmayın. Hepimizin yanılgıları var. Yanılgısı zinsan yoktur. Başarılı beşerler kusurlarından ders alan insanlardır. Kendi dersini kendi almasını sağlayın. Bir de siz ders vermeyin.
Istırabını paylaşın; Üzüldüğüne üzüldüğünüzü farketmesini sağlayın. Çok üzgünüm bu kadar mütessir olduğun için deyin. Samimi olun.
Nasihat vermeyin; şu an nasihat vakti değil, o nasihati kendi kendine verecek. Siz onu berbat hissettirmeyin. Alınterinin kutsallığın anlatılacağı periyot bugün değil.
Yanında olun; Bu bahtsız bir olaydı. Ancak sen bahtsız tecrübelerinden ibaret değilsin. Sen bizim için kıymetlisin. Biz de senin için pahalıyız. Birbirimizin bedelini daha âlâ hissedelim. Başına her ne gelmiş olursa olsun yanındayız, yalnız değilsin. Biz birlikte daha güçlüyüz. Senin kaybettiklerinden daha güçlü şu özelliklerin var ve onları hala kaybetmedin.
Sevginizden bahsedin; sizin için o kişinin yanlışlarından ibaret olmadığını düşünerek onu ne kadar sevdiğinizi hissettirin.
Fikir odağını değiştirin; olumlu özelliklerine vurgu yapın. Daima yasına odaklanmasını engelleyin. Sevdiği işlerle meşgul olup birlikte vakit geçirmeye çalışın.
Yeni pencereler açın; yaşanan bu acı talihsizliğin onları olgunlaştırmak ve hayatın manasını tekrar sorgulamak için bir fırsat olduğunu farkına varmalarını sağlayabilirsiniz.
Başkalarını izleyin; ‘Başarı’ kısmına herkes şahit oluyor takdir edilip özeniliyor ancak çoğunluğu oluşturan kaybeden ya da dolandırılan kesim burda olağandışı üzere yani bu bir başarısızlık olarak görülüyor. Burada bilhassa dolandırılma konusunda mağdur şahıslar ortasında bir birlik, tüzel süreçlerle hak arayışı ya da bu yapılamazsa bile en azından yalnız olmadığını bilme tahminen yararlı olabilir. Zira sonuçta beşerler bunu prestij sıkıntısı olarak da görüyorlar ve prestiji zedelenen tek kişi olmadığını bilmek, maddi olarak kayıp giderilemese bile intihara kadar giden buhran sürecini engelleyebilir, bir nevi toplumsal takviye sağlayabilir.
Düzgün gözlemci olun; uyku tertibi, yeme tertibi, çalışma nizamında olağan rutinin dışında çıkıp çıkmadığına bakın, sözlerini tahlil edin, riskli durumlar için teyakkuzda olun
Profesyonel takviye alın; gözlemleriniz ve konuşmalarınız sonucunda işlerin güzele gitmediğini düşünüyorsanız ruh sıhhati uzmanlarından takviye almayı geciktirmeyin. Derneğimizin yürütmüş olduğu İ.M.D.A.T. İntiharla Gayrette Danışmanlık Ağına Tutun projesinde istekli dayanak veren uzmanlarımızdan yardım alın. www.imdat.ruhsagligidernegi.org/imdat
KURUMSAL TEKLİFLER
Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı husus ile ilgili şahısların ailelerine ulaşmalı ve tüm ruh sıhhati uzmanlarıyla afet takviyesi üzere psikososyal dayanak hizmeti yapılandırmalıdır.
Dijitalleşme sürecine girdiğimiz ve bu periyodun kendi içinde ekonomik, toplumsal ve ruhsal yeni durumların ortaya çıkardığı gerçeği ile ilgili psiko eğitim verilmesi, kamu spotları yapılması.
Dijitalleşme sürecinde insanların ferdî itimat duygusu ile ilgili değil teknik ve profesyonel itimat hissinin merkeze alındığı kesinlikle bilinmelidir.
Ekonomik gelirlerin insan emeğinden değil insanların davranışları ortasındaki bağlantı bilgilerinden ortaya çıktığı ve bunun da eğitimli bireylerin dayanağı ile gerçekleşmesi gerektiği kesinlikle bilinmelidir.
Bilhassa korana sürecinde bağlantıların yüzyüze olmadığı için şahıslar ortası ilgilerde itimadın, dijital referansla gerçekleştiği kabul edilip emniyetli referans kaynakları ile ilişki kurma yolları hakkında bilgi sahibi olmaları gerektiği bilinmelidir.
Değişen ve gelişen dünyamızda yeni bağımlılıklar ve riskler birbirini ne yazıkki doğurmakta ve tekrar etmekte. Ne yazıkki bütün bunlar intihar riskini arttırmakta. Bunun için zihin meşguliyetini bu tıp mecralarda tetikleyen durumları sorgulayabilmeli, daha fazla para kazanma hırsı içerisindeki olumsuz davranışları olumlu davranışlar ile değiştirebilmesini hasebiyle odağını değiştirmesine takviye olunması, denetim hissinin ve ego güçlendirmeleri için çeşitli çalışmalar yapılması gerektiğini, bilişsel çarpıtmaların ve yanlışlı niyetlerin, yanlış algılamaların tespit edilmesi ve buna yönelik çalışmalar yapılmasını, bazende bilinçdışı olarak çocukluk periyodunda gelişen kaybetme isteğinden ötürü bu suçluluk hissini bu çeşit yollarla azaltmaya çalıştıklarını görüyoruz buna yönelik çalışmalar yapılmasını, kendini inançta hissettirecek farklı aktivitelere yönlenmesini, yalnızca maddi boyut doğrultusunda güçlü bir imaj oluşmayacağını farklı hallerde de imajın farklılaşıp güçlendirilebileceğini, hayalperestliği üzerine çalışılıp ayaklarının yere sağlam basması gerektiğini, aile alakalarının güçlenmesi gerektiğini naçizane önermekteyiz. Ayrıyeten bu çeşit online yahut farklı yollardan oynanan kumar vb yatırım ve oyunlardan uzak durulması, bunların bulunduğu ortamlardan kaçmalarının son derece değerli buluyoruz.
