Basın İlan Kurumu, Kozmik gazetesine bugün itibariyle tam 1000 gündür ilan ambargosu uyguluyor. Gazeteye ayrıyeten ilan ambargosunun yanı sıra ilan durdurma kararı sonrası periyotta toplam 108 günlük ilan ve reklam kesme cezası da verildi.
Eylül 2019’dan bu yana Evrensel’e uygulanan ilan ambargosunun nedeni ise okur dayanışması. BİK, okurların “Her gün iki Üniversal, bir oku, bir okut” diyerek gerçekleştirdiği kampanyayı kabahat saydı ve ceza kesti. Geçen müddette yapılan müracaatlar da BİK tarafından ya cevapsız bırakıldı ya da olumsuz yanıtlandı.
BİK, Mart 2020’de pandeminin başlamasını münasebet göstererek gazetelerin basımları ve incelenmeleriyle ilgili “mücbir sebep” ilan etti ve incelemeleri erteleme kararı aldı. Bu süreçte durdurma kararına ait pek çok defa Basın İlan Kurumu yetkilileriyle görüşme yapıldı; yeni incelemeler talep edildi. Lakin bu talepler de ya sürüncemede bırakıldı ya da kabul edilmedi. Kurum zorlayıcı sebep kararını geçtiğimiz ay kaldırdı lakin buna karşın yeni bir inceleme süreci başlatılmadı.
TGS: AMBARGO DERHAL KALDIRILMALI
BİK’in yıllardır sürdürdüğü resmi ilan ambargosuna basın meslek örgütü temsilcileri de reaksiyonlu. Türkiye Gazeteciler Sendikası Genel Lideri Gökhan Durmuş, habere düşman olan iktidarın medyayı susturmak için her türlü baskıyı uyguladığını söz ediyor. İktidarın basın ve tabir özgürlüğü zıddı siyasetlerinin gazeteciliği bitirmeyi hedeflediğini söyleyen Durmuş, gazetemize dönük ilan ambargosunu “Bu ekonomik olarak susturma teşebbüsüne karşı 1000 gündür direnen Evrensel’i kutluyorum. İktidarın gazeteciliği cezaevleri ile ekonomik baskı ile engelleyemeyeceğini kabullenmesi lazım. BİK’in bu ambargoyu derhal kaldırması gerekiyor. BİK genel müdürünü adaletli olmaya, BİK Genel Heyet üyelerini haksızlığa sessiz kalmamaya çağırıyorum” dedi.
Diyarbakır’da gözaltına alınan gazetecileri de hatırlatan Durmuş, “Meslektaşlarımızın özgür bırakılmaması da mesleğe yönelik düşmanlığın göstergesidir. Cezaevlerindeki meslektaşlarımız, yargılanan meslektaşlarımız gazetecilik için direniyor. Medya kuruluşlarını susturamayan iktidar özerk olması gereken RTÜK ve BİK ile medyaya baskı uyguluyor” tabirlerini kullandı.
DİSK/BASIN-İŞ: GERÇEK GAZETECİLİK HAKİKATİ ANLATMAYA DEVAM EDECEK
DİSK/Basın-İş Genel Lideri Faruk Eren ise, Evrensel’e yönelik ambargonun iktidarın kendisine biat etmeyen yayın organlarına uyguladığı ekonomik baskıların tipik örneği olduğunu söyledi. Uzun müddettir iktidarın aparatı pozisyonundaki BİK’in “dezenformasyonla mücadele” ismi altında gündem edilen yasa ile daha da güçlendirildiğini vurgulayan Eren, “Kendini yargı yerine koyan BİK yandaş internet sitelerini fonlayacak, kendilerine biat etmeyenleri boğmaya çalışacak. Emsal uygulamalar RTÜK aracılığıyla TV kanalları için de yapılıyor. Nasıl ki Kozmik 1000 gündür her türlü baskıya karşın yoluna devam ediyorsa gerçek gazetecilik de topluma hakikati anlatmaya devam edecek” dedi.
RSF TÜRKİYE: KEYFİ YASAK EMEK HABERCİLİĞİNE DARBEDİR
Evrensel’in sürdürdüğü emek haberciliğinin birçok çıkar etrafını rahatsız ettiğini vurgulayan RSF Türkiye Temsilcisi ve Bianet Medya Özgürlüğü Raportörü Erol Önderoğlu ise “1000 güne yayılan keyfi yasak yeri doldurulamaz bir muhtaçlığa karşılık veren bir gazetenin gerçek potansiyeline kavuşma misyonuna darbe indiriyor. Türkiye’de bağımsız medya bilir ki, emeğin sömürülmesi ve finans topluluğundaki usulsüzlükleri işlemek son 10 yılda güçlü bir tabu haline geldi. BİK’in yayın çizgisine açıkça müdahale ettiği Evrensel’e yönelik bu utanç verici tavrı son bulmalıdır” davetinde bulundu.
TGC: BİK KANUNA UYGUN DAVRANMAKLA YÜKÜMLÜDÜR
İktidarın güzeline gitmeyen haberler yaptıkları için bağımsız yayın organlarının kapanmasına neden olabilecek ilan kesme müdahalelerinin haksız, ölçüsüz ve hukuksuz olduğunu söyleyen TGC Genel Sekreteri Sibel Güneş de ilan cezalarının kamu çıkarını direkt ilgilendiren bahislerin özgürce, bağımsız bir formda haberleştirilmesini engellemek için yapıldığını söyledi.
İktidarın artık de internet siteleri için BİK’i ağır sansür konseyi haline getirecek toplumsal medya yasa tasarısını Meclisten çıkarmak istediğini hatırlatan Güneş, “Bu çeşit yaptırımlar gazeteciliğe direkt müdahaledir, Anayasa’ya da karşıttır. Kozmik için ilan kesintisinin 1000 güne ulaşması farklı bir demokrasi ayıbıdır. Gazetenin geleceğini, çalışanların maaşını almasını etkileyecek bir yanlışta ısrardır. BİK kuruluş kanununa uygun davranmakla sorumludur. Üniversal gazetesinin hak ettiği ilanlar çabucak verilmeye başlanmalıdır” sözlerini kullandı.
CHP MİLLETVEKİLİ ÇAKIRÖZER: ESKİ AYM KARARLARI UYGULANMALIDIR
Tek adam iktidarının gerçekleri yazan, eleştiren basın istemediğini tabir eden CHP Milletvekili Utku Çakırözer ise “Bunları yapan gazeteciler, gazeteler, televizyonlar yargılamalarla, Evrensel’de olduğu üzere rekor ilan ambargoları ile, karartmalarla, mahpusla karşı karşıya kalıyor” dedi. BİK’in hukuksuz ilan ambargolarına karşı Anayasa Mahkemesinin ihlal kararlarını hatırlatan Çakırözer, “Yüksek mahkeme gazetelere yönelik ilan cezalarının tabir ve basın hürriyetini ihlal ettiğine hükmetti. Lakin buna karşın gazetelere yönelik ambargolar kalkmıyor. Tam aksine bu cezalar artarak devam ediyor” dedi. BİK’in 2019’da verdiği ilan cezalarının toplam 324 gün olduğunu hatırlatan Çakırözer bu sayının 2020’de yüzde 150 artarak 808 güne çıktığını vurguladı. Cezaların yüzde 98’inin Kozmik, Birgün, Cumhuriyet, Korkusuz ve Sözcü üzere gazetelere verildiğini söyleyen Çakırözer, “Artık ne kadar hukuk dışı ve demokrasiye karşıt bir iş yaptıkları için sayı da açıklayamıyorlar. Bir ülkede basın özgür değilse o ülkenin demokrasisi eksiktir, yaralıdır. Buna en çok yarayı da BİK, RTÜK üzere kurumlar vurmaktadır” tabirlerini kullandı.
Başta BİK olmak üzere denetleyici kurumlara Anayasa’daki vazifelerini yerine getirme daveti yapan Çakırözer, “Evrensel’e yönelik hukuksuz ilan ambargosu derhal kaldırılmalıdır. Kimse merak etmesin çok yakında bu iktidar değişecek, basın özgürlüğünü ve halkın haber alma hakkını yok eden baskıcı, antidemokratik uygulamalar son bulacak” dedi.
AMBARGO MÜNASEBETİ OKUR DAYANIŞMASI
Basın İlan Kurumu bayi satışlarına dair verdiği ilan kesme cezasına yapılan itirazı reddetti. Bir okurun 2 gazete alması ilan kesme münasebeti sayıldı.
Basın İlan Kurumu okurların toplu halde gazete almasını kabahat ögesi sayarak Evrensel’in minimum fiili satış kaidesini gerçekleştiremediğini sav etti. Bayilerde tek tek incelemeler yapan BİK, okurların toplu gazete almasını ceza sebebi olarak gördü.
BİK 28 Kasım 2019’da Adana, Ankara, Diyarbakır, İstanbul, İzmir ve Kocaeli’de tek tek bayilere giderek “Son noktalı bayilerde satışların makul ve kabul edilebilir münasebetlerle birden fazla yapılan satışlar istisna olmak üzere fiilen ve birer birer yapılmış olması” kararına karşıtlık teşkil ettiğini, okuyucularımızın “Birden fazla gazete aldığını” belirlediğini aktardı.
Diyarbakır’da 28 Kasım 2019’da Nevzat Aydın bayisine gönderilen gazetelerin 5’inin bir kişi tarafından alınıp cezaevine götürülmesi hata oldu. Kurum bu 5 gazetenin cezaevine götürüldüğü bilgisine nereden ulaştığına ise raporunda yer vermedi.
28 Kasım 2019’da İzmir’de Meydan Market’te 8 gazetenin, Has-Er Market’te 3 gazetenin bir kişi tarafından alınması gazetemize verilen cezanın sebebi sayıldı.
Kurum, Ankara’da 28 Kasım 2019’da Mert Ulaş isimli bayiye 47 gazete ulaştırıldığı, 43 gazetenin bir okur tarafından alınıp dağıtıldığını belirtti.
Okurlarımızın Adana’da Nesrit Bulut bayiinden 5, Etkin Besin Pazarlama isimli bayiden 2 adet gazete alması yeniden tuhaf bir biçimde BİK raporlarına yansıdı.
Gebze’de BİK’in yaptığı kontrollerde ise Şen Besin bayiine 20 gazete verilmesi ve bunun 15’inin toplu olarak satın alınması, Vakit Gıda’dan ise 8 gazetenin alınması raporda yer aldı.
108 GÜNLÜK İLAN VE REKLAM KESME CEZASI
Okur dayanışması nedeniyle 1000 gündür ilan alamayan Kozmik bir de üzerinde yayımladığı haberler nedeniyle ilan ve reklam kesme cezaları bulunuyor. İlan durdurma cezası sonrası 2019’da 2 haber nedeniyle 25 gün, 2020’de ise 4 haber nedeniyle toplam 65 gün ceza alan gazetemizin, 2021’deki 2 haber nedeniyle 10 gün, 2022’de 1 haber nedeniyle 5 günlük cezalarla bir arada toplam 108 günlük cezası bulunuyor.
İlan durdurma cezası sonrası verilen “ilan ve reklam kesme cezaları” ise şöyle:
- 27 Ağustos 2019’da gazetemizde yayımlanan “JES direnişine jandarma saldırısı: Bir sürü görüntü çekti, kıralım telefonu” başlıklı haber nedeniyle 10 gün
- 17 Eylül 2019’da Kocaeli Derince’de pazar esnafı alanlarının yetersiz olduğu için reaksiyon göstermesi haberinde geçen “saldırı” tabiri nedeniyle 15 gün
- 10 Şubat 2020’de BİK, Mezopotamya Haber Ajansı (MA) imzası taşıyan “Basın İlan Kurumu Kürtçe yayımcılığı bitirdi” başlıklı haber nedeniyle 10 gün
- 24 Şubat 2020’de Müellifimiz İhsan Çaralan’a ilişkin “Hükümet vatandaşına şehit olmayı vadeder mi?” başlıklı yazısı nedeniyle 5 gün
- 16 Nisan 2020’de yayımlanan “CHP’li Özel’den Altun’a müsaadesiz inşaat tepkisi” başlığıyla yayımlanan haber nedeniyle 4 Temmuz 2020’de 5 gün
- 23 Temmuz 2020’de Evrensel’de Ragıp Zarakolu’nun “Makus Yazgıdan Kaçış Yok” başlığıyla yayımlanan yazısına 45 gün
- 1 Mayıs 2020’de ‘Cumhuriyet kaçak villa haberi nedeniyle söze çağrıldı’ başlığıyla yayımlanan haber nedeniyle 12 Ocak 2021’de 3 gün
- 31 Mart 2021’de Boğaziçi Üniversitesinde rektör atamasına karşı çıkan öğrencilerin aksiyonuna dair haberimizde geçen ‘saldırı’ tabiri üzerine 5 gün ilan kesme cezası verildi.
- 14 Mart 2021’de Ceren Sözeri’nin “Vatan destan yazmış halk nefes alamıyor” köşe yazısında geçen ‘saldırı’ sözü nedeniyle 18 Mayıs 2021’de 5 gün ceza verildi.
- 26 Aralık 2021’de TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi 47. Periyot Olağan Genel Şura Çağrısı’na sayfalarımızda yer verdiğimiz için 15 Nisan 2022’de 5 gün ceza verildi.
(HABER MERKEZİ)
