ABD’nin NATO Daimi Temsilcisi Büyükelçi Julianne Smith, NATO’nun Madrid Doruğu öncesi ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen çevrim içi brifingde gazetecilerin sorularını yanıtladı.
NATO’nun Brüksel’deki merkezinde bu hafta iki toplantı yapılacağını anlatan Smith, bunların Ukrayna’ya takviye veren 50 ülkenin katılacağı Ukrayna Savunma Temas Kümesi toplantısı ile NATO Savunma Bakanları toplantısı olduğunu kaydetti.
Madrid Doruğu’nda yeni stratejik konseptin de ele alınacağına işaret eden Smith, “Bu evrak NATO’nun temel pahalarını tekrar teyit ediyor, temel emellerini tanımlıyor ve vazifelerini yine özetliyor. En son 2010’de hazırlanan bu evrakın güncellenmesi ittifak için kıymetli bir gelişmedir” diye konuştu.
Liderlerin Madrid’de NATO’nun açık kapı siyasetine dayanağını de göstereceğini söz eden Smith, şunları söyledi:
“Bu, Moskova’ya ve dünyanın birçok ülkesine açık bir mesajımızdır. Biz, ABD olarak Finlandiya ve İsveç’in başvurusunu açıkça destekliyoruz. Bu ülkelerin sadece askeri yeteneklerinin değil, paylaştığımız ortak bedellere sahip olmalarının da ittifakı güçlendireceğine inanıyoruz.”
NATO’nun doğu kanadındaki 8 taburun geleceği Madrid’de ele alınacak
Brifingin soru karşılık kısmında NATO’nun Ukrayna’ya yönelik silah dayanağına ait soruyu yanıtlayan Smith, Ukrayna’ya bu alandaki en büyük yardımı ABD’nin yaptığını vurguladı.
NATO müttefiklerinin ve öteki ülkelerin de Ukrayna’ya takviye verdiğini kaydeden Smith, bunların sırf silah yardımı değil insani ve ekonomik yardımlar da olduğuna dikkati çekti.
Ukrayna Savunma Temas Kümesi toplantısının da bu kapsamda düzenleneceğini anlatan Smith, günlük olarak Ukraynalılardan gereksinimlerine yönelik bilgilendirme aldıklarını söyledi.
EFP kararının 2014’te Rusya’nın Kırım’ı ilhakı ile alındığını hatırlatan Smith, bugün 8 taburun bölgede vazife yaptığını belirtti. Smith, EFP’nin geleceği ile kısa ve uzun vadeli planların Madrid’de ele alınacağını söyledi.
“Kapalı kapılar akabinde Türklerin telaşlarını gidermeye çalışıyoruz”
Ukrinform’dan Yaroslav Dovgopol’ün içinde İngiltere, Polonya, Baltık ülkeleri, Ukrayna ile Türkiye’nin de yer alması öngörülen bir oluşuma ABD’nin reaksiyonuna yönelik soruyu yanıtlayan Smith, ABD’nin NATO’yu güçlendirecek tüm ikili ve çok taraflı oluşumlara dayanak verdiğini söyledi.
Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyelikleri konusunda ortaya koyduğu kaygılarının giderilmesine ait soruya Smith, iki ülkenin Türkiye ile, Türkiye’nin kaygılarını gidermek için görüştüğü karşılığını verdi.
Smith, İsveç ve Finlandiya için iştirak görüşmelerinin açık tutulacağını da belirterek, “Sonunda bunun olacağına hala güveniyoruz. Zamanlama olaraksa kesin bir şey söyleyemiyorum fakat kapalı kapılar arkasında Türklerin telaşlarını gidermeye çalışıyoruz” dedi.
“Diplomatik tahlil bulmaya çalışan ülkeleri destekliyoruz”
Smith, Ukrayna limanlarındaki tahılların çıkışı ve gemi hareketliliğine yönelik soruyu da yanıtlayarak bu bahisteki görüşmelerin BM ile çeşitli kurumlar ve ülkeler ortasında yapıldığını fakat bir besin güvenliği sorunu yarattığını söyledi.
İtalya’nın barış planına yönelik soruya verdiği cevapta barışın bir masa etrafında oturmakla geleceğini belirten Smith, ABD’nin de savaşın çıktığı günden bu yana birçok diplomatik teşebbüste bulunduğuna işaret etti.
Rusya temsilcileriyle NATO ve AGIT kapsamında görüşmeler yapıldığını söz eden Smith, “Birçok devlet önderi Moskova ve Kiev’e gidip gelerek çeşitli uğraşlar sarf etti fakat Putin diğer bir yol seçti ve 24 Şubat’ta savaşa girdi” diye konuştu.
“Diplomatik tahlil bulmaya çalışan ülkeleri destekliyoruz” diyen Smith, Rusya’nın müzakerelerde âlâ niyetli olmadığını tez etti.
“Türkiye’yle lisana getirdikleri kaygıları konusunda birlikte çalışmak çıkarımızadır”
Finlandiya’nın Helsingin Sanomat gazetesinden Pekka Hakala’nın, “Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini en az 1 yıl bekletme kararının iki ülke ile NATO ve ABD için bir sorun olduğunu düşünüyor musunuz?” sorusuna da karşılık veren Smith, üyelik konusunun haftalar ya da aylar içinde çözülecek bir husus olmasını umduğunu söyledi.
ABD’de Cumhuriyetçi ve Demokratların iki ülkenin NATO’ya iştirakine dayanak verdiğinin de altını çizen Smith, “İki ülkenin başkentlerin onaylama sürecini hızlandırmak için neler yaptığını duymak cüret verici” dedi.
Smith, kapalı kapılar gerisinde Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya güçlü bir dayanağının hissedildiğini de vurgulayarak, “Bu mevzuyu mümkün olduğunca süratli ileriye taşımamız çıkarımızadır. Fakat Türkiye’yle lisana getirdikleri kaygıları konusunda birlikte çalışmak da çıkarımızadır” değerlendirmesini yaptı.
Savaşın başından bu yana Ukrayna’nın muhtaçlıklarının değiştiğini söyleyen Smith, “Başta hava savunma sistemine odaklanmıştık lakin görüşmeler mühimmat yardımını görüşmeye dönüştü. Bir orta kıyı savunmasını görüşürken artık roket ve havanı görüşüyoruz. Görüştüğümüz mevzular değişti” ifadelerini kullandı.
