Bir seneye aşkındır dünyayı saran Kovid-19 virüsüyle gayret ediyoruz. Fiziki hastalıklar, kayıplar bir yana, ruhsal tesirin sonuçlarıyla şimdi yüzleşmedik bile. Meskenlere kapanmak, paklığın abartılması, yalnızlaşmak, büyüme çağındaki çocukların etrafla irtibat eksikliği ve tabi ki annelerin tasalarının sonuçları yavaş yavaş gün yüzüne çıkmaya başladı. Kısa vadeli sandık, sabrederiz dedik, lakin bitmek bilmeyen bir sürecin içinde bulduk kendimizi. “Sınırlarımı zorluyorum” sözü neredeyse hepimizin ağzından dökülüyor artık. Akışa bırakalım tamam da, pandeminin tesiriyle akışa bırakmakta da zorlanır olduk. Her şeye muktedirdik halbuki, küçücük virüse esir düştük. Pekala ne yapalım? Uzman Psikolog Serap Buharalı ile yol haritamızı konuştuk. Buharalı, “Başedemiyorsak, kendimizi ve etrafımızı enkaza çevirmeye gerek yok” diyor.
Günümüz anneleri yorgun… Çocuklar da o denli. Pandeminin tesiriyle bu daha da artmış gözüküyor. Ruhsal takviyeye muhtaçlık duyan çok. Bu tabloyu tetikleyen nedir sizce?
İşte akışa bırakmak bu türlü bir şey. Gelene çok direnirseniz yıpranırsınız. Dalgaya kendinizi bıraktığınızda, vurur ve masraf. Kesinlikle sarfiyat lakin. Günümüzde anneler sekiz kollu olma kaygısında. Denizi, dalgayı, kıyısı kısaca her ayrıntısı denetim etmek istiyorlar. Sonuç olarak darmadağın oluyorlar. Tıpkı nizamın, tarzın, konforun içinde kalmakta ısrarcı olmak, yıpranmayı da beraberinde getiriyor.
DEĞİŞMEK YARATILIŞIMIZDA VAR
Akışa bırakalım kelamı son yıllarda çok fazla kullanılır oldu. Pekala, akış ne ister bizden?
Eskiyi, alışkın olduğumuz tertibi, bağ kurma biçimini bırakmamızı ister. Hayatta önemli olan şu an muhatap olduklarımızdır. Şimdi gelmemişi, yani geleceği muhatap alma yanılgısına düşüyoruz. “Ben bu türlü gördüm, buna alıştım” dersek hapsolmuşluk duygusu hâkim olur içimizde, nefessiz kalırız. Değişmek, dönüşmek yaratılışımızda var. Evvel bunu kabullenelim. Mayamızdaki tohumun farkına varalım.
Peygamber Efendimiz Mekke’den Medine’ye giderken sevinçli değildi, gözleri yaşlıydı. Koşullar neyi gerektiriyorsa onu yapmıştı Aziz Nebi. Kalmamıştı memleketinde, çıkmıştı oradan. Biz de yapılması gereken neyse ona ahenk sağlamalıyız, direnmekte ısrarcı olmamalıyız.
HER ŞEYE MUKTEDİRDİK HALBUKİ
Pandeminin tesiriyle akışa bırakmakta daha mı çok zorlandık?
Bunun insanlara tesiri ağır gerilim olarak görüldü. Bu gerilim bazılarımızda anksiyete, depresyon, panikatak, obsesyon fobik davranışlara sebep oldu. Kimilerimizin ise hali hazırda bıraktığı bağımlılıklara geri dönmesine yahut gönderdiğini zannettiği öfke, hüsran, hayalkırıklığı üzere işlenmemiş, yalnızca bastırılmış hislerini tekrar hortlattı. Yapabileceğimiz şu; üstesinden gelemiyorsak kendimizi ve etrafımızı enkaz haline getirmeye gerek yok. Gerekirse dayanak alarak süreksiz ve sıkıntılı bu özel durumdan asgarî hasarla çıkmak için elimizden geleni yapalım.
ŞÜKRÜ EDÂ ETME VAKTİ
Bir yandan da geleceğe dâir telaşlar, kurgular var. Tahminen de ebeveynleri en çok bunlar tüketiyor, o denli değil mi?
Evet tüketiyor. Şunu hatırımıza getirelim: Yarının dünyası güneşli bir vaha da olabilir, karlı bir orman yolu da. Kesin bilgi yok elimizde. Sırf kendimizi, çocuklarımızı, yakın etrafımızı sevmekle sorumlu değiliz biz. Bence bizler, bütün bir kâinatı düşünmeliyiz.
Ebeveynler küçük bakmamalı hayata. Çocuklar dünyanın her tarafında. Onları da duamıza katmadıkça, yalnızca kendi evlâdımızın düzgünlüğünü düşündükçe, bencilliğe pencere açıyormuşuz üzere geliyor. Akşamları iftar sofrasında bir ortaya gelebiliyorsak, sıcaksa yemeğimiz, şükrü edâ etme vakti çoktan gelmiştir. Ailelerin hayatlarında yer vermesi gereken en kıymetli şey, şükran duygusudur. Harikulâde günlerden geçiyoruz. Salgının karar sürdüğü dünyamızda sakin kalmakta zorlanmamızın bir sebebi de bu.
İçimizdeki çocuk mızmız mı?
İçimizde bir çocuk var, bir öteki çocuk daha var dünyaya getirdiğimiz. Bizi doğuran da evvelinde çocuktu. Hayatımızın ortasında üç çocuk ve onlarla kurduğumuz bağlantılar… Pekala “içimdeki çocuk” dediğimizde ne anlamalıyız?
O kadar çok maskemiz var ki… Toplumsal, mahrem rollere girip çıkmakta ustalaşmışız. İçimizdeki çocuk dediğimiz şey aslında riyasız formda, filtresiz akseden iç sesimizdir. O ses, nefretlerimizi, hayal kırıklıklarımızı, sevinçlerimizi sansürsüz taşır bize. Bazen sustururuz sesi, bazen konuşmasına müsaade ederiz. Bazen de ağzına bir tane çarpıveririz. İçimizdeki çocuk mızmız mı, şımarık mı, küskün mü, sessiz mi, coşkulu mu, onu en güzel biz biliriz.
İçimizdeki çocuğu duyduk diyelim, sonra…
Hedefimiz, içimizdeki çocuğu değiştirmek, onu eğitmek olmamalı. O aslında bizim en saf hâlimiz. Biz asıl, ebeveyn yanımızı sıhhatine kavuşturmalıyız. İçimizdeki çocuğa seslenecek öteki biri yok hayatımızda. Biz varız yalnızca. Bizim tam olabilmemiz için ebeveyn yanımızın sağlıklı olması önemli.
Ayağı yere basan gayeler kıymetli
Bazen ebeveyn ne yapması gerektiğini bilir, lakin yapamaz. İç sesine hakikat kulak verse de sonuç değişmez. Yeniden bildiğini okur. Neden bu türlü?
