Dakikada 1 silah üreten SYS, Samsun Organize Sanayi Bölgesi’ndeki üç tesisinde 750 çalışanıyla kalite ve güvenlik konusunda sıfır yanılgıyı hedefleyerek üretimini sürdürüyor. SYS Genel Müdürü C. Utku Aral, “Savunma endüstrinde hafif silah üretimini kolaya almamak gerekiyor. Hafif silah ebadından ötürü toleransı en az olan sistemlerden biridir. Yüksek adetlerde üretim yapılır; o yüzden riski de çok fazladır. Üretimde yapılan yanılgıların hem firmaya hem de kullanıcıya verdiği ziyanların geri dönüşü yoktur” diye konuştu.
“Ödüllerimizi yüksek kalite performansımız ve teknolojik gücümüz ile aldık”
SYS’nin Canik markasıyla ürettiği tabancaların son beş yılda üç kere silah dünyasının Oscarları olarak bilinen ICA ödüllerinde ‘yılın tabancası’seçildiğini vurgulayan Aral, şu değerlendirmede bulundu:
“Hafif silah üretiminin ciddiyetle yapılması lazım. SYS’nin son beş yılda üç kere yılın tabancası seçilmesinin altında çok önemli üretim süreçleri, kalite-performans çalışmaları var. Bunlar, tesadüfen kazanılmış muvaffakiyetler değil. SYS olarak, süreçlerin en harikaya ulaştırılması için önemli efor sarf ediyoruz, nitelikli insan gücü barındırıyoruz. Büyük yatırımlar yapıyoruz. Teknolojimizi ve kalite denetim altyapımızın gücünü her geçen gün artırmaya çalışıyoruz. Firmamızın içinde ‘robotik sistem yönetimi’ diye bir kısmımız var. Kendi robotlarımızı kendimiz programlıyoruz. Bunların sebebi, hafif silah üretimini ciddiye almamız. Herkesin de sanayimize bu gözle bakması gerekiyor.”
“Farklı disiplinleri tek takım yönetemez”
SYS Genel Müdürü C. Utku Aral’ın verdiği bilgiye nazaran, savunma endüstrinde mekanik üretim, tek başına kalite ve güvenlik sıkıntılarını çözmeye yetmiyor. Bir tabancanın, tasarım, patentleme üzere fikri sınai mülkiyet haklarının oluşturulmasından materyallerin seçimi, ısıl süreci, yüzey prosesleri, kaplamaları üzere mekanik imalata kadar birçok evreden geçmesi gerekiyor. Mekanik üretim; kimya ve gerecin bir ortaya gelmesiyle oluşuyor fakat günümüzde SYS üzere şirketlerde elektronik de üretime dahil oluyor. Öbür bir deyişle üretim süreçlerine; yazılımdan denetime, programlamadan paketlemeye “mekatronik” de dahil oluyor. Savunma endüstrinde birçok disiplinin bir ortada kullanıldığını vurgulayan Utku Aral, “Her bir branşta bağımsızlık gerekiyor. Bunlar birebir takımlar tarafından yönetilecek alanlar değil. Bu yüzden savunma endüstrinde ‘böl-parçala-yönet’ sistemi zarurî. Mekanikten elektroniğe gereçten kimyaya tüm alanlar tıpkı çatı altında tıpkı grup tarafından yönetilirse kusur kaçınılmaz olur” biçiminde konuştu.
Uzay-havacılık ve savunma endüstrinin öbür bölümlere benzemediğinin altını çizen Aral, savunma endüstrinde yapılan yanlışların bedelinin ne boyutlara varacağını şöyle anlattı:
“Savunma, uzay ve havacılık alanlarında yapılan yanılgıların bedeli çok büyük oluyor. Bu bedel, hem canla ödeniyor hem de savunduğumuz kıymetlerimizi kaybetmemize neden oluyor. Savunma sanayi ve uzay-havacılık yanılgı kabul etmiyor. Bu kusurların önüne geçmenin yolu; gerçek gruplarla, gerçek uyumla hakikat bir ekosistemin kurulmasından geçiyor. ‘Tüm branşları birebir çatı altında yöneteceğiz’ dediğimizde eserlerde sorunlar ve bu sorunlardan doğan sonuçlar ortaya çıkıyor.”
“Bu sanayi kolaya alınmamalı”
Dünyada hafif silah üreticilerinin üretimden kaynaklanan problemlerinin olduğunu söz eden Aral, “Amerika ve Brezilya’daki kalite sorunlarından ötürü çok büyük bedeller ödendi. Yaşanan sorunlar, firmaların el değiştirmesi, kapanması ve üretimlerini durdurmasına neden oldu. Savunma endüstrini, özelikle de hafif silah üretimini kolaya almak yanlışsız değil. Yaşanan güvenlik sıkıntıları sadece markaya ziyan vermiyor; olaydan etkilenen tarafın yahut tarafların hukuksal olarak yapacağı atakları de beraberinde getiriyor” sözlerini kullandı.
“Mastar denetimi olmazsa olmaz”
Aral şöyle devam etti:
“Savunma endüstrinde kalite denetim süreçleri de çok değerli. Çok büyük adetlerde yapılan hafif silah üretimiyle, 1000-2000’li adetlerde üretim yapılan makineli tüfek, roket-füze sistemleri üzere üretimlerin kalite denetim süreçleri birebir değil. Tabancalarda ‘mastar kontrolü’ ana denetim enstrümanı iken makineli tüfek ve roket-füze sistemlerinde üç boyutlu ölçüm sistemleri prosese uygun tahliller sağlıyor. Çok yüksek adette üretilen bir eseri klasik ölçü aletleri yahut üç boyutlu ölçüm aygıtları kullanarak ölçmek mümkün değil. ‘Mekanik olarak yapılmış bir eserin teknik fotoğrafına nazaran yapılıp yapılmadığının tespitini’ sağlayan mastar denetimi ile imalat yanılgıları tespit edilebiliyor. Robotik sistem kullanmamıza karşın mastar denetimini bypass edemiyoruz. Fabrikamızda hem üretimde hem de kalite denetimde robot kullanımı yüzde 60’lara ulaştı. Bir sene içinde robot kullanımını üretim bandında yüzde 90’lar düzeyine getirmeyi hedefliyoruz. Üretimlerimizde robotik kullanımı yaygınlaştıracağız. Robotun ölçemediği kısımlarda da mastar denetimi devam ediyor. Bizim için değerli olan yüzde 100 ölçümün ve süreç denetiminin sağlanması. Bunları yapmadığınızda bu adetlerde üretim olmuyor ve eser güvenliğini sağlayamıyorsunuz.”
“Kusursuz teknoloji yok”
Savunma endüstrinde de kusursuz teknolojinin olmadığını belirten Aral, şunları kaydetti:
“Savunma endüstrinde insan gücünü yetişmiş olan ve nitelikli olmayan diye ikiye ayırmak gerekiyor. Savunma endüstrinde yetişmiş olmayan insan gücünü robot kullanımına dönüştürmek gerekiyor. Bilgisi, deneyimi varlıklı, daha nitelikli çalışanı daha çok çalıştırmak bizim önceliğimiz olmalıdır. Kusursuz teknoloji diye bir şey savunma endüstrinde yok. Milletlerarası standartlarda üretim yapılarak, istenilen standartlar sağlanmış oluyor. Gerçek ekosistemin kurulması, böl-parçala-yönet sistemi kaide. A işini yapan B işini de yapsın denirse, sonuç sorunlu oluyor.”
“Silah kullanıcısının da sorumluluğu var”
“Silahın gerçek kullanımında silah sahibinin de sorumluluğu var. SYS, Canik Akademi çatısı altında hem kullanıcıya hem kendi çalışanlarına hem de eğitmenlerin eğitimine katkı sağlıyor. Türkiye’de kolluk ve askeri birliklerde vazife yapan işçi önemli tecrübe ve eğitime sahip” diyen Aral, açıklamasını şöyle tamamladı:
“Silah sistemi tek başına kullanılan bir eser değil. Bunun aksesuarları, kılıfları, fenerleri, optikleri bir sürü yan tahlili var. Bu yüzden tüm eğitimlerinin alınması bir silahın verimli kullanılması için kıymetli. Silahın bakımı ve idamesi çok değerli. Bizler bir eseri tasarlayıp yetişmiş ederken aşikâr milletlerarası standartlar çerçevesinde testler yapıyoruz. Bu testler, gerçek bakım ve yanlışsız kullanım rutinine nazaran yapılıyor. Şayet kullanıcı silahına yanlışsız bakmazsa, birebir arabada olduğu üzere badire ve arazılar olur. Elbette kullanıcının da bu evrede sorumluluğu var.”
