İstanbul Sanayi Odası (İSO) temmuz ayı meclis toplantısı yapıldı. Toplantıda İSO Lideri Erdal Bahçıvan ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Lideri Şahap Kavcıoğlu da konuştu. Bahçıvan, Kavcıoğlu’na, sanayicilerin içinde bulunduğu durumun zincirleme tepki halinde gelişebilecek ödemeler risklerine işaret etmesi bakımından telaş yarattığını söyledi.
Sürecin bu halde devam etmesi halinde başta yakın gelecekteki ihracat sayıları ve üretim sayıları olmak üzere, iktisadın olumsuz etkilenebileceğini belirten Bahçıvan, “Sanayiciler olarak genel beklentimizin öncelikle kredi ve finansman imkanlarında olağanlaşma sağlanması ve gerçek bölüm gerçeklerine uymayan uygulamaların sona erdirilmesi yahut esnetilmesi olduğunu bir sefer daha belirtmek istiyorum. Eximbank bir an evvel finansman fonksiyonlarına kavuşmalıdır. Bankaların kredi imkanları üzerindeki kısıtlayıcı karşılık kararları da esnetilmelidir. Benzeri biçimde TCMB, TL cinsi reeskont kredilerindeki döviz bulundurmaya ve bozdurmaya ait şartlarını esnetmelidir. Merkez Bankası kaynaklı yatırım avans kredisini çok kıymetli bir finansal enstrüman olarak görmekteyiz. Fakat bu kapsamdaki yatırımcı müracaatlarına ait süreçlerin çok daha süratli bir halde işletilmesi, yatırımcı firmalarımızın bu finansman aracına daha aktif bir biçimde eriştirilmesi büyük değer taşımaktadır” dedi.
Bankalarda TL cinsi ticari kredi faizlerinin yüzde 40 bandını aştığını da vurgulayan Bahçıvan, “Risk primimizin ne yazık ki 900 üzere tarihi düzeylere dayanması sonucunda ise yurtdışından borçlanma imkanları en aza inmiştir. Bankalar ve şirketler yurtdışından borçlanmalarda zorlanmakta ve iki haneli Döviz cinsi faizler ile karşılaşmaktadır. Haziran ayı prestijiyle reeskont kredisi kullanmak için döviz gelirinin yüzde 40’ını Merkez Bankası’na, yüzde 30’unu bankalara satma zaruriliği getirilmesi ve izleyen bir aylık devirde döviz almama taahhüdünün koşul koşulması formundaki adımlar ihracatçılarımızı gerek kaliteli finansmana erişimi zorlaştırması, gerekse de kur ziyanı yaratması ve yeniden gerekse de önemli manada operasyon yükü getirmesi nedeniyle epey olumsuz istikamette etkilemiştir” tabirlerine yer verdi.
Bahçıvan’ın konuşmasında öne çıkan sözler şöyle oldu:
BAŞTA FED OLMAK ÜZERE…: Nitelikli finansman, son yıllarda dikkat çektiğimiz ve üzerinde durduğumuz, üretim hayatımız ve gerçek kesim için çok değerli bir sorun. Bu sorunun bugün burada, Türkiye’nin en büyük ve en güçlü sanayi odasının çatısı altında Merkez Bankası Başkanı’mızla birlikte ele alınacak olması biz endüstriciler için büyük bir ehemmiyete sahip. Kuzeyimizde devam eden savaş, büyüme görünümünü zayıflatmasının yanında emtia fiyatlarında üst istikametli baskıyı canlı tutuyor. Başta FED olmak üzere, büyük merkez bankalarının yükselen enflasyon karşısında faiz artırımlarını hızlandırması ise doların güçlenmesine, uzun vadeli borçlanma faizlerinin yükselmesine ve global finansman şartlarında bariz sıkılaşmaya yol açıyor. Güç krizi birçok kanaldan büyümeyi olumsuz etkilerken, enflasyon görünümündeki bozulmayı hızlandırmakta ve yüksek borçluluğu olan ülkelerde de kırılganlığı artırıyor.
TÜRK ENDÜSTRİSİ İÇİN DE HAYLİ KRİTİK: Bu gelişmeler yaşanırken Avrupa Merkez Bankası’nın büyümeyi desteklemek, muhtemel bir borç krizini önlemek ve enflasyonu durdurmak ortasında bir tercih yapmakta zorlandığını yakından izliyoruz. Bu sıkışma, kendisini Euro/dolar kurundaki sert düşüşte gösteriyor ki bu gelişme hiç elbet Türk endüstrisi için de epeyce kritik. Resesyon, ana ihracat pazarlarımız için artık azımsanamayacak bir ihtimal haline gelmiş durumda. Önümüzdeki periyotta büyümede yavaşlamanın talep kanalıyla, yükselen faizlerin finansman şartları kanalıyla, yüksek güç fiyatlarının ise maliyet kanalıyla ihracatımızı olumsuz etkilemesi olası. Buna dolardaki güçlenmenin parite avantajımızı azaltma, hatta bilakis çevirme riskini de eklemek gerekir. Tüm bunlar, uzun bir periyot lehimize olan global ekonomik iklimin, aleyhimize dönmekte olduğuna ve bu nedenle ihracatçı endüstrimizin ve genel olarak ekonomimizin en az biçimde olumsuz etkilenmesi için bugünden çerçevesi yeterli belirlenmiş adımların atılması, tedbirlerin alınmasının gerektiğine işaret ediyor. Özetle; ihracat pazarları bozulurken endüstrici finansman takviyesinden yoksun bırakılmamalı.
FAİZ ORANLARINI ALTINDAN KALKILMASI DAHA DA GÜÇ NOKTALARA TAŞIMAKTADIR: Enflasyon tarafında ise ne yazık ki dilek ettiğimiz düzeylerin epey uzağındayız. Ülkemiz yüzde 80’e dayanan tüketici enflasyonu ve yüzde 140’a dayanan üretici enflasyonuyla dünyanın büyük bir kısmından değerli ölçüde ayrışmış durumda. Enflasyonun geçmişte olduğu üzere bugün de ne sanayicilerimize ne de öteki ekonomik aktörlere menfaat sağlayacağına inanmıyoruz. Sanayicilerimizin temel vazifesi olan sürdürülebilir yatırımları hayata geçirmenin, iş ve aş üretmenin, ihracat potansiyelini artırmanın fakat ve fakat enflasyonun ve beklentilerin denetim altına alınmasıyla mümkün olduğunu düşünüyoruz. Yüksek faiz yükü altında hakikaten çok şiddetli gayret vermekte olan sanayicilerimizin; faiz maliyetlerinin düşürülmesine dönük çalışmaların en güçlü taraftarı olacağından hiç kimsenin kuşku duymaması gerekir. Lakin ekonomik inanç ve global gerçeklerle ahenk sağlamayan birtakım adımlar kısa vadede yüksek faize dönük kimi tahliller getirse dahi, oluşturduğu inanç kırılganlıkları, beklentilerdeki bozulmaların tesiriyle daha uzun vadede hem finansal kaynaklara erişimi zorlaştırmakta hem de maliyetini artırmaktadır. Hasebiyle bu siyasetler, uygulamada da görüldüğü üzere bırakın faizleri düşürmeyi, faiz oranlarını altından kalkılması daha da güç noktalara taşımaktadır. Bu nedenle güçlü, öngörülebilir bir para siyasetinin orta ve uzun vadede endüstrimize, gerçek kesimimize katkı verecek en temel çıpaların başında geldiğini bilhassa vurgulamak istiyorum.”
Bahçıvan’ın akabinde açıklamalarda bulunan TCMB Lideri Şahap Kavcıoğlu dünyanın sıkıntı bir vakitten geçtiğini söz etti. Kavcıoğlu, “Sanayimiz bu fırtınayı hem kendi gayretleri hem de TCMB’nin sağladığı finansal şartlar sayesinde olabilecek en güzel biçimde geçiriyor. Her kriz bu sayede fırsata dönebiliyor. TCMB gerçek bölümler iç içedir” dedi.
Kavcıoğlu, “Merkez Bankası, makroekonomik uyum ile kredilerin hem uygun maliyetli hem de cari fazla odaklı iktisadi faaliyetle uyumlu dağılımı için gayeli kredi yaklaşımını benimsemiştir. Hem kredi programları hem faiz kararları hem de makro ihtiyati tedbirleriyle bu siyasetini kararlılıkla uyguluyor. Yeni iktisat modelimizde cari fazlaya takviye olacak maksatlı kredi politikalarımızla ülke ekonomimiz için en verimli sonuçları almaya odaklanmış durumdayız, tüm düzenleme ve kararlarımızı da bu doğrultuda alıyoruz. Merkez Bankası olarak arz sürekliliği ve cari fazla kapasitemizi destekleyecek finansal şartları oluşturmayı amaçlayan sanayi dostu amaçlı politikalarımızla yanınızda olmaya devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.
Türkiye’nin öteki ülkelere kıyasla daha güçlü bir büyüme performansı sergilediğini savunan Kavcıoğlu, “İkinci çeyrekte büyümenin birinci çeyreğe yakın gerçekleşmesini bekliyoruz. Makine-teçhizat yatırımlarının sağlıklı ve sürdürülebilir bir çerçevede devam ettiği görülüyor. Makine-teçhizat yatırımları ekonomimizin arz kapasitesini büyüterek kalıcı fiyat istikrarına katkı sağlayacak. Kapasite artışları yatırım iştahı yüksek olan kesimlerde bariz formda ortaya çıkmaktadır. Güçlü ekonomik büyüme, kapasite kullanım oranlarına da yansımaktadır. Kapasite kullanım oranları tüm bölümlerde yükselirken, kimi alt bölümlerde tarihî ortalamanın da üzerine çıkmıştır. Türkiye iktisadı büyürken eş anlı olarak cari fazla verir hale gelmesi, büyüme ve fiyat istikrarının sürdürülebilir ve kalıcı olarak tesis edilmesini sağlayacaktır. Merkez Bankası olarak tanımış olduğumuz reeskont kredisi imkanı ile son 5 yılda ihracatçı firmalara 106 milyar dolar finansman sağlanmıştır” dedi. (HABER MERKEZİ)
