Anayasa ve Adalet Komitesi üyelerinden oluşan Karma Kurul Demokratik Bölgeler Parti (DBP) Eş Genel Lideri Saliha Aydeniz’in dokunulmazlığının kaldırılması için toplandı.
Halkların Demokratik Partisi (HDP) Küme Başkanvekili Saruhan Oluç, Karma Komisyon’da kelam aldı.
Oluç, dokunulmazlıkların kaldırılmasına dair komitenin daha evvel de bir ortaya geldiğini belirtti. Milletvekillerinin dokunulmazlığının Anayasa’ya alışılmamış bir biçimde daha evvel de toptan kaldırıldığını hatırlatan Oluç, şunları söyledi: “Anayasa alışılmamış olduğu milletlerarası kurumlar ve son olarak AİHM tarafından da belirlenmiş oldu. Anayasa’ya ters olarak, kaldırılan dokunulmazlık nedeniyle vekillerimiz ağır bir bedel ödedi ve ödemeye devam ediyorlar. Şu anda cezaevlerinde rehin tutulan vekillerimiz var.
‘MİLLETVEKİLLERİNİN PRESTİJİ KORUNMUYOR’
Türkiye’de önemli bir sorun yaşıyoruz. Milletvekillerinin prestijinin korunması ve parlamentonun prestijinin korunması meselesi… Bir düşünelim sahiden bu parlamentonun, milletvekillerinin prestijinin korunması konusunda Meclis Lideri dahil olmak üzere Meclis’in, gereken itinası gösterdiğine inanıyor musunuz? Vekillerin prestijini muhafazamız gerektiği konusunda bir farkındalık ve bilince nazaran daima birlikte davranıyor muyuz? Bu bunu bu türlü olduğunu her halde hiçbiriniz argüman etmiyorsunuz? Vekilin prestiji korunmadığı için parlamentonun da prestiji korunmuyor. Bu mevzuda bir araştırma yapılsa milletvekilleri ve parlamento prestijinin ne kadar düşük olduğunu görürüz. Kamuoyu araştırmalarında parlamentoya inanç yok. Meclis’in kendisi milletvekillerinin prestijini korumuyor, savunmuyor. Meclis Lideri da en başta bunu yapmıyor. Tekraren bu bahiste talepte bulunduk. Kendisiyle yüz yüze telefonla görüşerek, milletvekillerinin prestijinin korunması, atakların önlenmesi, tedbirler alınması için taleplerimiz oldu. Sonuç alıcı adım atılmadı. Milletvekillerinin prestijini korumak başlıklı liderin tabirlerine riayet etmiyor. Gerekenini yapmıyoruz.
‘İÇİŞLERİ BAKANI HUKUKLA UĞRAŞ EDİYOR’
İkincisi ‘Güvenlik güçlerine vazifesi yaptırmamak’ fezlekelerde de geçiyor. Güvenlik güçlerinin misyonu nedir? Anayasa ve maddelere uygun olarak olağan hayatın yaşanmasını sağlamak, hukuksuzluklar olmaması için orada bulunmak, hakkın, hukukun korunmasını sağlamak, vazifesi birinci dereceden budur. Baktığımızda nitekim güvenlik güçlerinin aksiyon etkinliklerde, toplantı ve şov yürüyüşlerinde bu türlü mi vazife yapıyor? Bu misyon tarifine uygun mu davranıyor? Yalnızca HDP’liler için söylemiyorum. Bu Meclis’te bulunan partilerin hepsi için söylüyorum. Her biri çeşitli devirlerde çeşitli coğrafyalarda kolluğun hukuksuz davranışıyla karşı karşıya kalmıştır. Kolluk vazifesini yapmıyor. Kolluğun misyonu hakların kullanılmasını engellemek değildir. Hukukun işlemesini, yurttaşın Anayasal hakkını kullanmasını engellemek değildir. Kolluk yapmaması gereken her şeyi yapıyor. Bu beklenmeyen bir durum mu? Ben kendi adıma da partim adıma da söyleyeyim. Yapmıyor. Kolluğun en zirvesinde bulunan, buyrukları veren kişi ve kurum demokrasi ve hukukla uğraş ediyor. Demokrasinin, hukukun, anayasanın işlememesi için bu odak bir faaliyet sürdürüyor. İsmi belirli İçişleri Bakanlığı. Çeşitli tanımlar kullanıyor. Kabahat İşleri Bakanlığından başlamak üzere tüm tanımlar uyuyor. Bu türlü bir bakan hukukun, hakkın, yasanın, anayasanın işlemesi için çalışan değil de tam zıddı için çalışan, çabalayan olunca, kollukta bu türlü yapıyor yani misyonunu değil, misyonu olmayanı yapıyor. Sorun temel bir problemdir.
‘VALİLER YÜRÜTME MEMURU ÜZERE ÇALIŞIYOR’
Demokratik, üniversal hak ve özgürlüklerin kullanılması sorununu tartışıyoruz. Anayasa’nın 34’üncü hususu toplantı ve şov yürüyüşü hakkını düzenler. Bir tane Van örneği vereceğim. Van’da 2016’dan bugüne kadar kesintisiz bir biçimde aksiyon, aktiflik yasağı var. 15 günde bir Valilik uzatıyor. 6 yıldır ya bu nasıl bir şey. Sıkıyönetim, Harikulâde Hal deseniz, değil. Darbe rejimi deseniz? O denli mi? Darbe rejimi o vakit? Bu bizim yaşadığımız ülkede oluyor. Buna karşı rastgele birinizin bizim dışında kelam kurduğunu görmedik. Ağrı, Bitlis, Hakkâri, Kars, Şırnak, Dersim, Urfa say say bitmez. Aksiyon aktiflik yasağının kullandığı batı vilayetleri de var. İstanbul’da, İzmir’de, Bursa’da oluyor. Valiler kendin de bu türlü yetkiyi görüyor. Kimden alıyorlar bu kadar rahatlığı biraz önce kelamını ettim ya İçişleri Bakanı’ndan. İçişleri Bakanı ‘Önce yık, sonra hukuk’ diyor. Ben hukuk, Anayasa tanımıyorum, diyor. Valilik kararıyla Anayasal haklar engellenebilir mi? Van en tipik örneğidir. Valiler zırt pırt karar alıyorlar. Bunu tartışamıyor, değiştirecek adımlar atılamıyor? Şayet vali bir kentte güvenliği yasak yoluyla sağlıyorsa o vakit istifa etsin. Vali zabıta memuru mu? Valiler yürütmenin memuru üzere çalışıyor. Yasaklar iktidar partisi için geçerli değil. HDP, toplumsal ve siyasal muhalefet için geçerlidir. Bu türlü bir durumla karşı karşıyayız.
‘KOLLUĞUN MİLLETVEKİLİNE SALDIRMA VAZİFESİ Mİ VAR?’
Anayasa’nın 34’üncü unsuru daima çiğneniyor. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin hususları çiğneniyor. AİHM’in, Avrupa Konseyi’nin bir kesimidir. Çıkın Avrupa Konseyi’nden de herkes rahatlasın. Hem içinde hem de dışında olacağız. Milletvekillerinin prestijini korumuyoruz. Kolluğun vazifesi olmayan işleri yapıyor. Kolluk, anayasal hakkım olan basın açıklamasını rahatça yapmamı sağlıyor. Kolluk vakit zaman ‘Ben devletim’ diyor. Sizlerde görmüşsünüzdür. Sen devletin bir memurusun, devletin kendisi değil. Devletten bahsedeceksek oradaki halk ve halkın temsilcisidir. Yasama da devletin bir temsilcisidir. Milletvekillerimize ağır tehditlerle karşı karşıya kalıyoruz. Bir tanesi fiziki yere düşürme, kol kırma, darp etme fiziki atak. Kolluğun bu türlü bir hakkı var mı? Yok. Dokunulmazlığı var. Kelamlı hücum var. Ağzıma alamayacağım cinsiyetçi küfürlerle saldırıyorlar. Söyleyemem, yapamam ben. Erkeklere de saldırıyorlar. Kolluğun bu türlü misyonu hakkı mı var? Bu kayda alınmasın diye kolluk basını uzaklaştırıyor. Basın kayda almasın diye gazetecileri, danışmanları uzaklaştırıyor. Zira hukuku çiğnediğini biliyor.”
HDP’Lİ VEKİLLERE AKINLARIN FOTOĞRAFLARINI GÖSTERDİ
Mezopotamya Ajansı’nın haberine nazaran HDP’li vekillere hareketlerde yapılan müdahalelere dair fotoğrafları gösteren Oluç, şöyle devam etti: “Musa Piroğlu’na kolluk müdahale ediyor. Engelli vekilimiz yere atılıyor. Bu türlü bir şey olur mu? Bir engelli vekilin bu halde yere atılması kabul edilebilir mi? Hepsi kolluğun vekillerimizi nasıl sıkıştırdığına dair fotoğraflar. Çok temel haklar kullandırılmıyor diye anlattım ya bunu göstermek için bu fotoğrafları gösteriyorum. Sonuç olarak hepimiz insanız. Kolluk vekillerimize kalkanlar altından tekme atıyor. Vekillerimizin hepsi aksiyon sonrasında bacakları morarmış formda önümüze geliyor. Her seferinde ‘karşılık vermeyin’, diyoruz. Kameralar görmediği için kolluk tekme atıyor. Beşerler provoke ediliyor. Kolluğun ortasına özel provokatörler giriyor. Her türlü hakareti yapıyor. Biz bunları biliyoruz. Bizim vekillerimiz inanılmaz, sabırlı davranıyor. Vakit zaman insanın sabrı da aşılıyor.
’12 EYLÜL ANAYASASI DAHİ UYGULANMAZ HALE GELDİ’
Demokratik hak ve özgürlüklere, üniversal hak ve unsurlara sahip çıkmak demokratik siyasette olan herkesin vazifesidir. Bizi bir ortada tutan şey 12 Eylül’de yapılan Anayasa ise ona uygun davranmak hepimizin misyonudur. 12 Eylül Anayasa’sının değişmesi için yıllardır gayret eden ben, bugün maalesef 12 Eylül Anayasa’sına uyun demek zorunda hissediyorum. Fakat şu despotik periyotta yapılmış olan 12 Eylül Anayasası’nı bile uygulamaz hale geldiniz.
‘HUKUK, YARGI BIRAKMADINIZ’
Hukuk ve yargı bırakmadınız. Tuz koktu yargıda… DGM’de yargılanmış biriyim. Genel Kurmay Askeri Mahkemesi’nde yargılandım. Bunu söylerken de çok sıkılıyorum. Hâkim ve savcı üniformalı ve üstlerinde cübbe vardı. Savunmama müdahale etmeden dinlediler, şaşırmıştım. Bir mühlet askeri savcı ve yargıçlar oluyordu. DGM’leri daima eleştirdik. Bugünkü mahkemelerle karşılaştırırsanız, hiç olmazsa hukukun çerçevesine uyan heyetler vardı. Maalesef bu türlü bir durumu söylemek zorunda bıraktınız. Ağır Ceza Mahkemeleri var içler açısıdır. Utanırsınız. Nasıl Ağır Ceza hâkimi olmuş, şaşırırsınız. Siz dokunulmazlıkları kaldırıp, bu türlü mahkemelere gönderiyorsunuz.”
‘ANAYASA İHLAL EDİLİYOR’
Ardından kelam alan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Milletvekili İbrahim Özden Kaboğlu, AYM kararlarını ve Anayasa’nın ilgili hususlarını hatırlattı. Kaboğlu, kolluk güçlerinin uygulamalarının anayasal kabahat olduğunu ve sistemli bir biçimde bunun uygulandığını söyledi. Anayasanın ilgili unsurlarına örnek veren Kaboğlu, “Yurttaşlar anayasal hakkını koruduğunda kolluk müdahale ediyor. Bu Anayasal hata oluşturuyor. Anayasa sistemli bir formda ihlal ediliyor ve bu mevzu hükümet açısından düşünülmelidir. Anayasa’nın, hukuk devleti hususu de böylelikle ihlal ediliyor. Herkes için bağlayıcı bilhassa İçişleri Bakanı açısından da bu durum bağlayıcı” diye konuştu.
MHP’Lİ YILDIZ HDP’LİLERİ MAKSAT ALDI
Komisyonda kelam alan MHP’li Feti Yıldız ise, HDP’li vekilleri maksat aldı. HDP’li Fatma Kurtulan reaksiyon gösterdi. MHP’li Yıldız, dokunulmazlığın kaldırılmasına dair getirilen bütün fezlekelerin görüşülmesi gerektiğini savundu.
Komisyonda kelam alan HDP’li Mehmet Rüştü Tiryaki ve Abdullah Koç da, polisin uyguladığı orantısız güce dikkati çekti.
Komisyon görüşmeleri devam ediyor. (HABER MERKEZİ)
