BAHAR ATAKAN Ankara – Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), “Kadın Cinayeti İstatistiklerini”, TBMM Bayana Şiddet Araştırma Komisyonu’na sundu. TÜİK Demografi İstatistikleri Daire Lideri Önder Değirmenci’nin açıkladığı istatistikler özetle şöyle:
OKUR-YAZAR ARTTI: 41 milyon 698 bin 377 şahısla, Türkiye nüfusunun yaklaşık 49.9’unu bayanlar, yüzde 50.1’ini erkekler oluşturdu. 2008’de okur-yazar olmayan bayanların oranı 19.4 iken, 2019’da oran 6.9’a düştü. Bayanların yüzde 15.1’i eşlerinden daha yüksek eğitim düzeyine sahip, yüzde 40.4’ü eşlerinden daha az eğitimli. 2020 prestijiyle bayanların yüzde 26.3’ü, erkeklerin yüzde 59.8’i istihdam edildi. 2001’de bayanlarda 22.7 olan birinci evlenme yaşı, 2020’de 25.1 oldu.
Erkeklerde ise bu yaş, 26’dan 27.9’a çıktı.
İTİMAT ORANLARI: Hayat memnuniyeti, saha çalışması 2020 bilgilerine nazaran; yaşadığı etrafta gece yalnız yürürken kendini inançta hissetme durumu bayanlarda 48.7; erkeklerde 69.9. Konutunda yalnızken kendilerini inançsız hissetme oranı bayanlarda 6.2; erkeklerde 3.4.
181 CİNAYET: Vefat ve mevt nedeni istatistiklerine nazaran, 2019’da 181 bayan cinayet sonucu öldürüldü. 2019’da 100 bin nüfus başına bayan cinayeti oranı 0.4 iken bu oran erkeklerde 1.5. 2009-2019 ortasında öldürülen bayanların yaş kümesine bakıldığında, en yüksek yaş kümesinin 35-39 yaş ortasında olduğu görüldü. Değirmenci, “15 ila 49 yaş ortasında cinayetler yoğunlaşıyor” dedi.
UYGAR DURUM: 2009-2019 ortasında cinayet nedeniyle ölen bayanların yüzde 31.4’le en fazla ilkokul mezunları olduğu görüldü. Uygar durum dağılımında ise yüzde 52’sinin evli, yüzde 19.6’sının hiç evlenmediği, yüzde 9’unun boşandığı, yüzde 13.5’inin eşinin öldüğü belirlendi. 2019’da 85 evli bayanın cinayet nedeniyle öldürüldüğü datalara yansıdı.
‘Yabancılar dahil değil’
TÜİK Demografi İstatistikleri Daire Lideri Önder Değirmenci muhalefetin, bayan cinayeti sayısını İçişleri Bakanlığı ve bayan platformlarının farklı açıkladığını belirtmesi üzerine şunları söyledi: “MERNİS’ten Türkiye’de ölen şahısların bilgilerini, Mevt Bildirim Sistemi’nden, Türkiye’de ölen şahısların mevt nedenini alıyoruz. Bunu yaparken hesaplamalarımızı büsbütün memleketler arası metodolojiye uygun halde yapıyoruz. En son 300 küsur üzere bir sayı demişti galiba Sayın Soylu Bakanımız. Artık, bu ham sayıdır. Türkiye’de ölen tahminen tüm bayanları içerir lakin TÜİK, hem BM Eurostat, OECD olsun, memleketler arası kuruluşların belirlemiş olduğu çerçeveler temelinde bilgiler üretip bunları yayınlar. Mesela, Türkiye’de ölen yabancılar bizim açıkladığımız bilgilere dâhil değildir, turist olarak gelen öldürülen bayanlar, Suriyeliler dâhil değildir” dedi.
‘Kendi elde ettiğimiz bilgilerde problem yok’
TÜİK Lideri Sait Erdal Dinçer, muhalefetin TÜİK bilgilerinin, yanlış yahut yanlışlı, eksik yahut fazla olduğu biçimindeki tenkitlerinin kendisini üzdüğünü belirterek, şöyle konuştu: “Verilerimizi iki ana kümeden elde ediyoruz. Birisi, kendimiz direkt elde ederiz; başkası ise idari olarak kamu kurum kuruluşlarında yahut STK’lerden elde ettiğimiz bilgiler vardır. Kendi elde ettiğimiz datalarla ilgili rastgele bir problemim yok amma velakin öbürleri ile elde edilen bilgiler de eksikler yahut ricalar yahut yapılan protokoller sonucunda kimi şeyleri yani tam şunu demek istiyorum; İstenilen boyuttaki tüm data ölçüsüne ulaşılamayabiliyor. Bunun için de çalışmalarımız en süratli biçimde devam ediyor.”
