Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, Türkiye Makina Federasyonu (MAKFED) tarafından düzenlenen “Makine Doruğu 2022”de konuştu
“Dünya ekonomileri şiddetli imtihandan geçiyor”
Bakan Varank, yaptığı konuşmada, iklim değişikliği, salgın ve akabinde gelen savaş kuralları sebebiyle dünya ekonomilerinin şiddetli imtihanlardan geçtiğini söz ederek, şunları kaydetti:
“Biz de elbette global seviyede yaşanan aksiliklerden etkileniyoruz. Buna karşın endüstrimiz öncülüğünde kaydettiğimiz muvaffakiyetler da bir gerçek olarak karşımızda duruyor. İktisatların küçüldüğü ya da yerinde saydığı 2020 ve 2021 yıllarında Türkiye, gösterdiği büyüme performanslarıyla OECD ve AB ülkeleri ortasında birinci sıralarda yer aldı.
Türkiye alternatif bir üretim üssü
Bu yılın birinci çeyreğindeki yüzde 7,3’lük büyüme de bu serinin tesadüf olmadığını ispatladı. Küresel tedarik zincirlerinin koptuğu bir devirde, güçlü endüstrimiz kıymetli işlere imza atarak Türkiye’nin alternatif bir üretim üssü olabileceğini tüm dünyaya gösterdi.
Bunun en somut göstergesi de her ay yeni rekorlar kıran ihracatımız. 12 aylık ihracatımız 242 milyar doları aştı. Elbette bu başarıdaki aslan hisselerinden biri de makine dalımıza ilişkin.”
“Türkiye’nin dünya iktisadından aldığı hisse yıllar içerisinde farklılık gösteriyor”
Varank, Türkiye’nin dünya iktisadından aldığı hisselerin yıllar içerisinde farklılık gösterdiğini anlatarak, “Ama ihracattan aldığımız hisselere baktığımızda da son 20 yılda bu hissenin daima formda büyüdüğünü görebiliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
“Makine kesimi imalat endüstride kilit konumunda”
Çok geniş bir eser yelpazesine sahip olan makine kesiminin, imalat endüstrisinde kilit pozisyonda olduğunu, 18 bin 300 firma ile faaliyet gösteren dalın, 23 milyar doları aşan performansıyla 2021 yılında en fazla ihracat yapan dallardan biri olduğunu anımsatan Varank, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“2022 yılında bu sayının 27 milyar dolara ulaşacağını öngörüyoruz. Lakin şu öz eleştiriyi de yapabilmemiz lazım. Yüksek ihracatın yanında, makine dalında 35 milyar doları bulan bir ithalat var. Bu durum bizler için önemli bir bağımlılık oluşturuyor, hakikaten ekonomimiz üzerinde önemli bir yük oluşturuyor.
Bizim üreterek ihracat yapma mecburiyetimizin altını çizmemiz lazım. Doğal kaynaklar bakımından güçlü bir ülke değiliz. Keşke bizim de petrolümüz, doğalgazımız, en azından bize yetecek kadar olsaydı, biz bu cari açığı güç sebebiyle vermeseydik.”
“Karadeniz’deki gaz keşfi Türkiye’yi farklı noktaya taşıyacak”
Varank, Karadeniz’deki gaz keşfinin ülkeyi farklı bir noktaya taşıyabileceğini görebildiklerini aktararak, alanda yapılan çalışmaların tamamının makineler ile bağlantılı olduğunu, belirtti.
“Üretimde Yapısal Dönüşüm Daveti’ne makine kesimindeki firmalarımızın ilgisi yoğun”
Yüksek teknolojili yapısı da göz önünde bulundurulduğunda makine bölümünde sağlanacak olumlu ilerlemelerin iktisat üzerinde ihtilal niteliğinde tesir oluşturma potansiyeline sahip olduğunu vurgulayan Varank, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bu nedenle makineyi, sanayi stratejimizdeki öncelikli kesimlerinden biri olarak belirledik. İthal ettiğimiz kritik eserlerin Türkiye’de üretilmesi için büyük bir atılım içerisindeyiz. Bu bağlamda Teknoloji Odaklı Sanayi Atılımı Programı’na makine kesimi ile başladık. Makine kesimi Daveti kapsamında 20 projeye 2 milyar liralık takviye kararı aldık.
Üretimde Yapısal Dönüşüm Daveti kıymetlendirme sonuçlarını yarın açıklanacak
Bu projelerin hepsi stratejik kıymete sahip eserlerin Türkiye’de üretilmesini hedefliyor. Servo motorlar, CNC tezgâhlar üzere ithal edilen birçok eser artık yerli ve ulusal imkânlarla bu program sayesinde Türkiye’de üretiliyor. Yeniden, atak programının bir öteki ayağı olan Üretimde Yapısal Dönüşüm Daveti da makine kesimindeki firmalarımızın ağır ilgi gösterdiği bir davet oldu.
Sektör temsilcileri buradayken bir müjde vermek isterim. Teknoloji Odaklı Sanayi Atağı Programı’nın Üretimde Yapısal Dönüşüm Daveti kıymetlendirme sonuçlarını yarın açıklayacağız. Şimdiden güzel uğurlu olsun.”
“Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ahenkle ilgili gerekli hazırlıkları sürdürüyoruz”
Varank, endüstrinin bel kemiği olan OSB’lerden 6 adedinin Makine İhtisas Organize Sanayi Bölgesi olarak hizmet verdiğini aktararak, yatırımın ve üretimin merkezi olan bu bölgelerdeki parsellerin hepsi üretime geçtiğinde yaklaşık 50 bin şahsa Türkiye’de istihdam imkânı oluşturulacağını söyledi.
“5 binin üzerinde yatırım teşvik dokümanı düzenlendi”
2012’den bu yana makine imalatına yönelik 5 binin üzerinde yatırım teşvik dokümanı düzenlediklerini, bu sayede yatırımcılara çok cazip avantajlar sunduklarını anlatan Varank, “Elbette yatırımların yanında, inovasyon kültürünün de makine dalının gelişimi için kıymetli bir etken olduğunun farkındayız.
İşletmelerimizin AR-GE ve yenilik faaliyetlerini destekleyecek tesirli programlar uyguluyoruz. TÜBİTAK ve KOSGEB aracılığıyla makine bölümüne sunduğumuz AR-GE, yenilik ve dijital dönüşüm odaklı takviyelerin meblağı 1,5 milyar lirayı geçti. Önümüzdeki devirde bu takviyeleri artırarak devam ettireceğiz.” dedi.
“Siz kâfi ki yatırım yapın”
Sektör temsilcilerine hitaben Bakan Varank, “Siz kâfi ki yatırım yapın, üretim yapın, istihdam sağlayın. Biz her daim yanınızda olmaya devam edeceğiz. Daima birlikte ülkemizi en büyük makine üreticisi ve ihracatçısı ülkelerden biri yapmakta kararlıyız. Biz buna yürekten inanıyoruz.” diye konuştu.
“Avrupa tabiatta iz bırakana ek vergi uygulayacak”
Avrupa Birliği’nin Yeşil Mutabakat kapsamında uygulamayı planladığı sonda karbon düzenlemesinin de bunu öngördüğünü anlatan Varank, şunları kaydetti:
“Aslında AB şunu diyor; üretirken tabiatta karbon izi bırakıyorsanız, AB ülkeleri sizden yapacağı tedarike ekstra vergiler getirecek ya da sizden tedariki büsbütün kesecek. Hasebiyle, önümüzdeki periyodun kazananları, yenilikçi prosedür ve teknolojilerle iktisadında yeşil kalkınma ihtilalini başaran ülkeler olacak.
Biz de zati iklim değişikliğiyle gayret konusundaki kararlılığımızı Paris İklim Muahedesini imzalayarak gösterdik. Misal halde, Avrupa Yeşil Mutabakatı’na ahenkle ilgili gerekli tüm hazırlıklarımızı kamu tarafı, bakanlıklar olarak sürdürüyoruz. Yatırım, üretim ve istihdam politikalarımızda esaslı değişikliklere yol açacak bu dönüşümü, ekonomik kalkınmamıza uygun bir formda başaracağız.”
“STK’lara değerli misyon düşüyor”
Bakan Varank, “Ben bu programlara baktığımda arkadaşlarımızın bu programların duyurularıyla ilgili, işletmelerimize tanıtımıyla ilgili kâfi sonucu alamadıklarını görüyorum. Bu kamunun hantallığından, orada çalışan arkadaşlarımızın iş yapış biçiminden kaynaklanabilir lakin burada bilhassa STK’lara değerli vazife düşüyor. Şayet biz verimlilik artırıcı bu kadar hoş uygulamalar yapıyorsak bunları bizim işletmelere, firmalara tanıtabilmemiz lazım.” formunda konuştu.
“Bakan Varank’tan lisanssız rüzgâr ve güneş gücü yatırımı daveti”
Bakan Mustafa Varank, endüstrinin kalbi pozisyonundaki organize sanayi bölgeleri ile ilgili çalışmalara değinerek, “Buraların Yeşil OSB’lere dönüşümünü hızlandıracak altyapı yatırımlarını desteklemek üzere Dünya Bankası ile bir kredi muahedesi yaptık. Dünya Bankası’ndan temin ettiğimiz 300 milyon dolarlık krediyi OSB’lerimizin kullanımına açtık.
Bu sayede OSB’lerimiz, gerekli altyapı yatırımlarını yaparak, suyun geri kazanıldığı, yenilenebilir gücün daha fazla kullanıldığı, daha az karbon izi bırakan daha sürdürülebilir sanayi alanlarına dönüşecek.” diye konuştu.
“Enerji için dayanaklara başvurun”
Yeşil büyüme stratejisinin değerli bir modülü olarak elektrik üretiminde yenilenebilir güç kaynaklarını daha fazla ön plana çıkmasını istediklerini vurgulayan Varank, şunları kaydetti:
“Firmalarımız, güç maliyetlerini düşürerek rekabet güçlerini daha da artırmalarına imkân sağlayacak bu uygulamadan faydalanmalarını nitekim önemsiyoruz. İkinci ayın sonunda biz bunu başlattık. Bugüne kadar geldiğimiz noktada yaklaşık 800 megavatlık lisanssız üretim için bize müracaat oldu ancak güneşimiz, rüzgarımız bol, güç maliyetleri ortada bütün firmalarımız kesinlikle bu takviyeye başvursunlar. Bugün geldiğimiz noktada bunların geri ödeme müddetleri 2,5 seneye kadar inmiş durumda. Bir yatırım yapacaksınız 2,5 senede geri alacaksınız, herhalde ticaret manasında da önemli bir avantajdan bahsediyoruz.”
“Dünyadaki karbon salımının yarısını yalnızca bir ülke gerçekleştiriyor”
Varank, yeşil dönüşüm, Avrupa Yeşil Mutabakatı, çevreci üretim konusunun dünyanın geleceği ve sürdürülebilirliği açısından değerli olduğunu aktararak, “Biz zati klâsik manada da kendi medeniyetsel kıymetlerimiz manasında da bu konulara hürmet göstermek mecburiyetindeyiz. Fakat bunun her vakit bir müdafaa sistemi olduğunun da farkında olacağız. AB yeşile öncülük ediyor fakat burada kendi iktisadını ve endüstrisini korumak istediği gerçeğini de gözardı etmeyeceğiz.” dedi.
