OHAL Komisyonu anlattı: Kararlar nasıl verildi?

Harikulâde hal kapsamında direkt kanun kararında kararnameler ile tesis edilen süreçler hakkındaki müracaatları değerlendirip karara bağlamak üzere misyon yapan Harika Hal Süreçleri İnceleme Kurulu müracaat belgelerinin inceleme ve kıymetlendirme çalışmasını 7075 sayılı Kanun ile ilgili bildiride belirlenen yol ve asıllara nazaran yürütüyor Komite bu belgeler üzerinden incelemeler yaparken misyona iade ve ret kararları için hangi değerlendirmeleri temel aldı OHAL Komitesi’nin bu soruya cevabı şöyle Komisyon müracaatlara dair incelemesini terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca Devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı oluşum yahut kümelere üyeliği mensubiyeti aidiyeti iltisakı yahut bunlarla irtibatı istikametinden yapmakta Komite tarafından yapılan değerlendirmedeki temel yaklaşım terör örgütünün buyruk ve talimatına nazaran hareket edilip edilmediğinin tespitine yöneliktir Komitece müracaatlar tekemmül eden evraklar üzerinden incelenmekte Kurul incelemeye aldığı her bir belgede öncelikle kişinin müracaat dilekçesindeki beyanlarından yola çıkarak kurum ihraç sebepleri ile birlikte tespit edilen datalar titizlikle incelenmekte Bu inceleme sırasında kullanılan bilgi ve evraklar temel bilgi kaynağından temin edilip tahlil edilmesi sonucunda karara yansıtılmakta Yargı mercileri tarafından verilen kararları UYAP sistemi üzerinden takip eden kurul haklarında takipsizlik yahut beraat kararı verilen bireylerin belgelerini öncelikle ele almakta

KIYMETLENDİRME NASIL YAPILIYOR

Kamuoyunda kurula getirilen tenkitlerden biri de yargı merci misyonunu yürütüyor olması Lakin kurula nazaran durum bu türlü değil Yargı mercileri tarafından haklarında isimli soruşturma ve kovuşturma yapılan müracaatçılar bakımından örgüt üyeliği yahut örgüte yardım etme vb hataları tarafından ceza hukuku kapsamında yargılama yürütülmekte Komite tarafından yapılan inceleme ise öncelikle idari bir incelemedir Bu bağlamda müracaatçıların örgüt üyeliği ve mensubiyetinin yanında örgütle iltisak ve irtibatının olup olmadığı değerlendirilmekte Bu kapsamda kamu vazifesinden çıkarmada isimli hata yahut disiplin hatası işlenmesi karşılığında uygulanan yaptırımlardan farklı olarak terör örgütleriyle bağının kurulması kafidir Bu kıymetlendirme cezai sorumluluğunun bulunup bulunmadığından bağımsız olarak yalnızca kamu misyonunda kalmanın uygun olup olmadığı istikametinden yapılmakta

Komitenin transferine nazaran belgeler şöyle bedellendiriliyor Başvurulara ait 20 den fazla kurumdan temin edilen bilgiler 106 kriter başlığı altında tahlil ve sorgulama yapılarak incelenmekte olup çalışma yordam ve asılları kapsamında yaptığı inceleme ve kıymetlendirme sonucunda her bir müracaat evrakını ayrıntılı ele alarak kişiselleştirilmiş gerekçeli karar vermektedir Kurul inceleme ve kıymetlendirme kriter bilgileri ortasında özetle isimli soruşturma ve kovuşturma evraklarındaki tespit ve bilgiler ceza yargılamaları sonucunda mahkumiyet bilgisi örgüt içi irtibat programı bylock eagle vb kullanıcılığı bilgisi FETÖ PDY ile iltisaklı Bank Asya ya takviye gayeli hesap açma ve para yatırma bilgisi iltisaklı sendika dernek vakıf ve federasyon üyelik yöneticilik bilgisi iltisaklı kuruluşlardaki çalışma kayıtlarına dair bilgiler müzahir kuruluşlara yapılan mali takviye kuşkulu para transferleri ve başka mali dayanak bilgileri yer almakta

RET KARARLARI NASIL VERİLDİ

22 Aralık 2017 tarihinden itibaren karar verme sürecine başlayan OHAL Komitesi 27 Mayıs 2022 tarihi itibariyle 17 bin 265 i kabul 106 bin 970 i ret olmak üzere toplam 124 bin 235 belgeyi inceledi İncelemesi devam eden müracaat sayısı ise 2 bin 895 Buna nazaran komitenin karar vermeye başladığı tarihten itibaren toplam müracaatların yüzde 98 i hakkında karar verildi Kurul ayrıyeten 3 bin 580 belge için ön inceleme kararı verdi

Ret kararı verilen evraklara münasebet olan ögeler neler Kurul şöyle yanıtladı 106 bin 970 müracaat evrakında terör örgütlerine yahut Ulusal Güvenlik Kurulunca devletin ulusal güvenliğine karşı faaliyette bulunduğuna karar verilen yapı oluşum yahut kümelere üyeliği mensubiyeti aidiyeti iltisakı yahut bunlarla irtibatı bulunduğu gerekçesiyle komitece ret kararı verilmiştir Ret kararlarının yüzde 95 inde isimli soruşturma kovuşturma bilgisi mevcuttur Ağır ceza mahkemelerince mahpus cezası verilenlerin oranı ise yüzde 54 olmuştur Örgüt başkanının muhakkak tarihlerdeki talimatı sonrası Bank Asya da takviye mahiyetinde süreç yapanların oranı yaklaşık yüzde 40 ret kararındaki esas kriterlerden olan FETÖ nün örgüt içi irtibat aracı Bylock programı kullanıcılığı ve bildiri içeriği tespiti yüzde 35 olarak gözlemlenmiştir Kurul tarafından verilen ret kararıyla birlikte ilgili bireylere mahkeme yolu da açılmıştır Bunun yanı sıra komitenin verdiği kararlarda dernek üyeliği gazete aboneliği yahut okul kaydı münasebetleri tek başına ret sebebi görülmemekte

KABUL KARARLARI NASIL VERİLDİ

Komite 17 bin 265 belge hakkında kabul kararı verdi Bu kararların hangi kriterlere nazaran verildiğini kurul şu biçimde söz etti 17 bin 265 müracaat evrakında komitece yapılan kıymetlendirme sonucunda kamu vazifesine iade talebi yerinde görülerek kabul kararı verilmiştir Kabul kararlarından 61 i kapatılan dernek vakıf öğrenci yurdu televizyon kanalı gazete kuruluşların açılmasına ilişkindir Haklarında kabul kararı verilen bireyler kamu misyonundan çıkarıldığı tarihten iade tarihine kadar geçen müddete tekabül eden mali ve toplumsal haklarını geri alabilmekte Komite tarafından her bir belge başka ele alınarak gerekçeli karar verilmektedir Kişisellik unsuru yeterince müracaatçının eşi yahut aile bireyleri hakkında terör örgütü üyeliği irtibatı iltisakı bilgisi olup olmadığından bağımsız olarak yapılan inceleme sonucunda müracaatçının kendisinde rastgele bir irtibat tespit edilmediğinde müracaat evrakı hakkında kabul kararı verilmiştir Bu bağlamda kurulun yaptığı inceleme sonucunda terör örgütüyle irtibatı nedeniyle ret kararı verilen eşinden bağımsız olarak bin 594 kişinin başvurusu kabul edilmiştir Komite kurulmadan evvel KHK lar ile haklarında süreç yapılan şahısların bir kamu kurumuna müracaat yapmış olması yahut yönetim mahkemesinde dava açılması halinde komiteye direkt müracaat yapılmaması durumunda dahi evvelki müracaatları resen sürece konulmuştur Kurul tarafından yapılan inceleme ve kıymetlendirme sonucunda bu müracaatların içerisinden 172 evrak hakkında da kabul kararı verilerek bireylerin kamu misyonuna iadesi sağlanmıştır

Komite kararından sonra KHK liler süreci nasıl takip etmeli OHAL Kurulu bu soruya da şu cevabı verdi Başvurucular kurul internet adresindeki OHAL Kurulu Müracaat Takip Sistemi uygulaması üzerinden yapılan müracaatların safahatı ve kararın sonucu Kabul yahut Ret hakkında bilgi edinebilmekte Kurul kararları bildirim edilmek üzere şahısların en son vazife yaptığı kurumlara teslim edilmekte olup tebligat süreci bu kurumlar tarafından yapılmakta Başvurusu kabul edilen bireylerin atama süreci ilgisine nazaran en son misyon yapılan kurum ve Yükseköğretim Şurası Başkanlığı tarafından yapılmaktadır Kurul kararlarına karşı kararın bildirisinden itibaren altmış gün içinde Yargıçlar ve Savcılar Kurulunca belirlenen Ankara Yönetim Mahkemeleri nezdinde ilgilinin en son misyon yaptığı kurum yahut kuruluş aleyhine iptal davası açılabilmekte

TAKİPSİZLİK YAHUT BERAAT KARARI VERİLEN EVRAKLAR ÖNCELİKLE ELE ALINIYOR

Tıpkı evraktan ihraç edilen iki eski kamu çalışanıyla ilgili OHAL Komitesi birinin evrakını karara bağlarken oburuyla ilgili ortadan 4 yıl geçmesine karşın hâlâ karar vermedi ‘Aynı belge kapsamında ihraç edilmesine karşın neden bir belgede karar çıkıyor başka belge bekletiliyor ‘ sorusuna ise şu cevabı aldık Başvuru belgeleri incelenirken tekemmül eden evraklar üzerinden KHK sırası da gözetilerek değerlendirilmeye alınmaktadır Yargı mercileri tarafından verilen kararları UYAP sistemi üzerinde takip eden komite haklarında takipsizlik yahut beraat kararı verilen bireylerin belgelerini öncelikle ele almakta

ULUSLARARASI KURULUŞLARIN TEMSİLCİLERİ OLUMLU BEYANLARINI PAYLAŞTI

Komiteden ret kararı alan binlerce kişi Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ne gidecek OHAL Kurulu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi nden gelecek kararlar içinse şunları diyor Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi 12 Haziran 2017 tarihinde vermiş olduğu kararda OHAL Komisyonu nu tesirli iç hukuk yolu olarak kabul ederek öncelikli müracaatın komiteye yapılması gerektiğini belirtti AİHM in iç hukuk yolu olarak adres gösterdiği Harikulâde Hal Süreçleri İnceleme Kurulu vazifeye başladığı günden bu yana yaptığı çalışmalar hakkında bilgi paylaşmak emeliyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Avrupa Birliği Avrupa Kurulu ve Avrupa Parlamentosu ndan üst seviye temsilci olmak üzere birçok Avrupalı heyeti ağırlamıştır Kuruluştan bu güne kadar çalışmalarında ve kararlarında şeffaflık ve bilgi paylaşımına açık faaliyet gösteren kurul hakkında memleketler arası kuruluşların temsilcileri olumlu beyanlarını paylaşmışlardır Bu manada Avrupa Kurulu heyeti 16 Şubat 2018 tarihli çalışma ziyaretinde kurula ait yaptığı açıklamada Açık şeffaf ve kolay erişilebilir bir sistem kurduğu müracaatları 24 saat asıllı elektronik ortamda aldığı ve müracaat belgelerini teslim etmek isteyen müracaatçılar için ülke genelinde 105 irtibat ofisinin oluşturulduğu ve müracaatlar hakkında kişiselleştirilmiş gerekçeli kararlar verdiğini tabir etmiştir