Yetersizlik… Çaresizlik… Suçluluk… Bilhassa de mükemmeliyetçi annelerin Covid pandemisi sürecinde hissettiği hislerden bazıları… Uzman Psikolog Cansu İvecen “Covid pandemisinin yol açtığı çok tasa ve belirsizlik bir yana, online eğitim süreci ve ofisin meskene taşınması büyük çoğunlukla anneleri ve çocukları etkiledi. Bilhassa mükemmeliyetçi yapıya sahip olan annelerin hissettiği yetersizlik hisleri kendilerini hatalı ve çaresiz hissetmesine; bu da çocuğu ile olan bağında çatışmaların artmasına ve olumsuz hislerin hakimiyetine neden oldu. Oluşan bu kısır döngü ile anneler kendilerini tükenmiş ve yorgun, çocuklar ise bu çatışmalı, kendi üzerindeki denetimin fazla olduğu alaka içerisinde duygusal olarak mutsuz hissederek davranışsal sorunlar geliştirdi” diyor.
Çocuklarda yol açtığı meseleler:
Muvaffakiyet anksiyetesi
Annenin çocuğu ile ilgili gerçekçi olmayan beklentiler içerisinde olarak, onun var olan potansiyeline uygun olmayacak ölçüde muvaffakiyet beklentisi çocuklarda muvaffakiyete dair anksiyete oluşmasına neden olmaktadır. Ayrıyeten annenin kendi anneliği ile ilgili sahip olduğu inançlar ve beklentiler doğrultusunda bunları karşılayamaması ve çocukla sorun yaşıyor olması başarısızlık anksiyetesi oluşturabilmektedir.
Davranış sorunları
Çocuklar yaşamış olduğu çatışma ve negatif his durumlarını çeşitli davranış sorunları ile yansıtabilmektedir. Burada değerli olan çocuğun bu davranışı neden yaptığından ve nasıl sonlandıracağımızdan daha çok “bu davranışı ile hangi muhtaçlığını söz etmeye çalışıyor” sorusunun karşılığını aramak, bu bakış açısı ile bakıyor olmak gerekiyor. Bu devirde karşı gelme, tırnak yeme, saç koparma, ağlama nöbetleri vb. bir grup rutinden farklı davranış görülebilmektedir.
Depresyon
Değişen rutinler ile birlikte konut içerisinde her şeyin problemsiz ve kusursuz olması istikametindeki beklentileri anneyi gerilime sokarak çocuklarda yetersizlik hislerini pekiştirmekte ve depresif hissetmesine neden olmaktadır.
Telaş
Pandemi devrinde Covid ile ilgili belirsizliğin devam etmesi ve mesken içerisinde yapılacak olan aktifliklerin kısıtlılığı mükemmeliyetçi anneler ile çocukları toplumsal ve duygusal taraftan karşı karşıya getirdi. Oluşan bu kısıtlılıkla mükemmeliyetçi annelerin konut içerisinde geçirilen bu vakti en uygun halde denetim etme isteği çocukların telaşlarının artmasına neden olmuştur.
Mükemmeliyetçi annelerde yol açtığı meseleler
Tükenmişlik
Mesken işleri, çocuk bakımı ve kimi annelerin var olan işlerinin sürüyor olması bu devir içerisinde her şeye yetebilme manasında vakit zaman zorlanmalara ve beraberinde tükenmişlik haline neden olabilir.
Aile içi sorunların artışı
Konut içerisinde annenin kendi ve öbür bireylere karşı beklentilerinin yüksek olması ve bu beklentilerin karşılanamaması aile içi sorunların artmasına neden olabilir. Çocuğa yaklaşım noktasında oluşan fikir farklılıklarında ya da mesken içi sistem konusunda mükemmeliyetçi annenin eşini denetim altında tutma isteği çatışmalara ve huzursuzluklara neden olmaktadır.
İş yerindeki sorunların artışı
Bu tıp yapıya sahip olan anneler işyerinde de gibisi biçimde kendi işlerini kusursuz yapma gayretine girebilmektedir. Mesken içerisinde bu sorunların devam etmesi kişinin duygusal olarak kendini çökkün hissetmesine, dikkat ve konsantrasyon zorluğu yaşamasına neden olabilmektedir. Bu durum işe olan randımanını etkileyebilmekte ve korktukları sonuç ile tekrar müsabakasını sağlamaktadır.
Öfke sorunları
Aile içerisinde bir grup şeylerin yolunda gitmediği fikri genel aile içi irtibatı etkileyerek bireylerin birbirlerine öfke duymalarına ve bu his ile başa çıkamadıkları durumlarda birbirlerine yansıtarak ruhsal olarak ziyan görmelerine neden olmaktadır.
Mükemmeliyetçi annelere özel 9 teklif
Uzman Psikolog Cansu İvecen “Her anne için kuşkusuz çocuğu çok özel ve biriciktir. Çocuğunun hayatta keyifli olmasını önemseyerek onları yeterli yerlerde görebilme istekleri taşır. Lakin kimi vakit bu özünde düzgün niyet ile yaklaştığımız başarılı ve kusursuz bir çocuk yetiştirme isteği hem çocuk ile olan ilginize olumsuz olarak yansırken hem de onun ruhsal manada olumsuz etkilenmesine ve kendine duyduğu inanca, başarmaya olan inancına ziyan verebilmektedir” diyor. Uzman Psikolog Cansu İvecen, 9 Mayıs Anneler Günü kapsamında yaptığı açıklamada, mükemmeliyetçi annelere 9 kıymetli teklifte bulundu:
-Çocuğunuzun yaşına ve gelişimine uygun olarak ve her çocuğu kendi özelinde kıymetlendirerek yaklaşın.
-Çocuğunuzun zayıf olarak gördüğünüz yanları kadar güçlü yanları da bulunmaktadır. Bu yanlarını keşfederek gelişimine dayanak olun.
-Çocuğunuzun kendi kapasitesine ve gelişimine uygun olarak başka çocuklar ya da kendi çocukluğunuz ile kıyaslamaya başvurmadan birinci adımda başarabileceği küçük maksatlar koyun.
-Sizin beklentinize uygun davranmadığı vakitlerde olumsuz telaffuzlardan ve davranışlardan kaçının.
-Çocuklar yanılgı yaparak ve bu yanılgı ile ebeveynlerinin hakikat rehberliği ile öğrenmektedirler. Her vakit yanlışsız ve eksiksiz davranmasını beklenilmemelidir. Gereğince yeterli yapamadığını düşündüğünüz bir husus ile ilgili olarak tekrar denemesi istikametinde cesaretlendirin.
-Çocuğun davranışının sonucunda sizin beklentinize uymayan bir kadro sonuçlar elde etmiş olabilirsiniz. Lakin sonuçtan daha fazla süreçte gösterdiği çabayı takdir ederek teşvik edin.
-Çocuklarınızın gereğince düzgün yapamadığı durumlar ile ilgili onların yerine bir grup şeyleri yapmak yerine fırsat tanıyın. Bu fırsat esnasında yeniden başarabileceği, onun seviyesine uygun sorumluluklar belirleyin.
-Çocuğunuzun beklentinize uymayan davranışlarında onu cezalandırmak yerine bu davranışının altında yatan muhtaçlık ne olabilir bunu sorgulayın.
-Farkında olarak ya da olmayarak çocuk üzerinden gerçekleşen muvaffakiyet, harika olma üzere beklentilerinizin yetişkin olarak sizdeki karşılığının ne olduğunu düşünün. Zorlandığınız anlarda ve durumlarda kendi vücudunuzu tarayarak neler olup bittiğini fark ederek hislerinizi tertibe sokmak için mola verin.
