Rusya basınında geçen hafta: ‘Rusya’ya karşı yaptırımlar zaten mevcut dünya krizinin bahanesi mi?’

Yakın vakte kadar pek çok iktisatçı ve siyasetçi Rusya iktisadının dünya iktisadının yalnızca yüzde 2 kadarını teşkil ettiğini kimse fark etmeden iptal edilebileceğini söylüyorlardı Ancak artık daha Çankaya travestileri evvel görülmemiş global sorunlar Rusya ya karşı yaptırımlara ve Moskova nın da yanıtı adımlarına yoruluyor Avrupa da ayçiçek yağı kavgalarından ABD de enflasyonun keskin yükselişine hatta hububat ve gübre eksikliği Cebeci travestileri yüzünden global açlık tehdidine kadar Nasıl oldu bu Rusya nın dünya ekonomisindeki rolünü mü küçümsediler yoksa değerlendirmeleri doğruydu da öngörülemez kuralların bir ortaya gelişi yaptırımların tesirini mi derinleştirdi Yoksa batı ülkelerinin yetkilileri uygun bir mazeretten faydalanıyor kendi yetersizliklerini Rusya ya karşı yaptırımlara mı bağlıyorlar

Ekonomi tabibi profesör ve Rusya eski İktisat Bakanı Andrey Neçayev e nazaran birincisi dünya iktisadının yüzde 2 si mesela yüzde 0 2 sinden çok daha büyük Üstelik oran mütevazı görünse de Rusya nın dünya GSYH na katkısı oldukça kıymetli İkincisi Rusya türlü durumlarda sayıların gösterdiğinden çok daha değerli bir rol oynuyor Neçayev bu kapsamda hububat doğalgaz petrol ve diğer hammaddeleri sayıyor

İktisatçı Yevgeniy Gontmaher e nazaran Rusya nın dünya iktisadında oynadığı rolün ölçüsü yüzde 2 den az Bu gösterge bütün olarak Rusya nın iktisadi gücünü yanlışsız yansıtıyor Bildiğiniz üzere dünyadaki en büyük iktisat değiliz Lakin Rusya nın ihraç ettiği çeşitli eserleri karşılaştırırsak yüzde 2 den biraz daha fazla oranlar çıkar

Gontmaher en karakteristik örnek olarak hububatı veriyor Fiilen bütün Kuzey Afrika ya hububat temin ediyoruz Yani sorun global sayılar değil somut noktalar Rusya nın hangi ihracat konumunun şu ya da ülke için en çok hissedilir olduğu

Gontmaher bu ülkelerde önemli bir besin külfeti tehdidinin ortaya çıktığını böylelikle artık Avrupa ya milyonlarca göçmen gideceğini söylüyor Rusya nın dünya iktisadına katkısı yüzde 2 civarında fakat tek bir somut noktada hububatta çarpımsal bir tesir görüyoruz

Uzman Rusya doğalgazının Avrupa nın toplam muhtaçlığının yüzde 40 ını karşıladığını da hatırlatıyor Doğalgaz yalnızca son tüketicinin gereksinimlerine yönelik değil ondaki fiyat artışı enflasyonda genel bir yükselişe neden oluyor

Ancak uzmanlar Rusya nın dünya ekonomisindeki rolünü abartmamak ve bütün global sorunları Rusya ya karşı yaptırımlara yormamak konusunda uyarıyorlar

Gontmaher diğer bir noktaya daha değiniyor Mesela Kuzey Kore iktisadı dünya GSYH nın yüzde 20 sini üretse bile iptal edilebilir zira dış dünyayla fiilen ticaret yapmayan kapalı bir ülke Lakin Amerikan yahut Çin ekonomileri açık GSYH ları pek çok açıdan emtia ve hizmet ihracı üzerinde inşa ediliyor Bu yüzden bunlardan birini koparıp atmak mümkün değil Rusya iktisadı de o denli Bugün bir anda ABD ortadan kalkıverse bu bütün dünya iktisadının de sonu olurdu

Gontmaher e nazaran Rusya iktisadı Kuzey Kore tipi kapalı bir iktisat olmamasına karşın olayların gelişimiyle birlikte bu açıklıkta aşikâr bir azalma eğilimi de gözleniyor A Semenets Rosbalt 21 Haziran

YILAN ADASI

Yılan Adası Rusya nın Ukrayna da yürüttüğü özel askeri operasyonun başından beri dünya medyasında birçok kere geçti Ada operasyonun birinci günü ele geçirildi ve adadaki bütün Ukrayna garnizonu esir alındı Zelenskiy ise çabukla bunların hepsinin öldüğünü açıkladı ve kahramanlık nişanları dağıttı 14 Nisan da ada açıklarındaki Moskva kruvazöründe Rusya Savunma Bakanlığı anlatısına göre bir yangın çıktı ve gemi Sivastopol e çekilmesi sırasında battı

Ukrayna Deniz Kuvvetleri mayıs başında ve 20 Haziran da adayı ele geçirmek için en az iki teşebbüste bulundular Bunlar büyük bir başarısızlık olmasından öbür ağır bir maddi ve insan kaybıyla da sona erdi

Ada en azından M Ö 7 nci yüzyıldan beri bilinir Eski Yunanlılar ona Aşil Adası derlerdi adayı yaratanın Aşil in annesi tanrıça Thetis olduğunu düşünürlerdi Bizans devrinde adaya Fidonisis denmeye başladı bu Yılan Adası demekti Bizanslıların yerini Türkler aldı 1829 Rus Osmanlı savaşında zaferin akabinde da ada Rusya ya geçti 1878 deki son Rus Osmanlı savaşında Rusya adayı o zamanki müttefiki Romanya ya devretti Romenlerin ada tarihine temel katkısı ismini değiştirmeleriydi artık Serpilor diyorlardı Bu da yılan demek Ada 1948 den sonra Sovyet toprağı oldu İdari bölünmede Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ne geçmişti bunun sonucu olarak 1991 den beri de Ukrayna ya aitti

Ada Rusya savaş tarihinde birinci kez 1788 de geçer O yıl Osmanlı donanması ile Sivastopol de yeni kurulmuş olan Rus donanması karşılaştılar Rus gemileri düşman hamlesini püskürttüler ve kaçmak zorunda bıraktılar

Bu ulu zafer anısına 1917 yazında Fidonisi ismini taşıyan bir destroyer katıldı Lakin destroyer Brest Litovsk Barış Mutabakatı sonucu Almanya nın eline geçmemesi için sonraki yıl Sovyet hükümetinin buyruğuyla kendi çalışanı tarafından batırıldı

Adadaki Rus mevzisi 1917 haziranında Alman Osmanlı kruvazörü Midilli Breslau tarafından taarruza uğradı Bir ay sonra ada açıklarında Breslau nun döşediği mayınlara çarpan bir Rus destroyeri battı 45 denizci öldü Cesetleri adaya vurdu

Sovyet donanmasının Şçuka denizaltısı da 44 çalışanıyla birlikte 1942 aralığında ada önlerinde vuruldu

Adanın dış görünüşü mütevazı yüzölçümü çok dar yaklaşık 0 2 kilometrekare 615×560 m Lakin anakaraya uzaklığı yalnızca 35 km bu da onu çok avantajlı bir müşahede merkezi kılıyor Bir tarafı Tuna nın Karadeniz ağzına bakıyor öbür tarafı Odessa ve Dinyeprovsko Bugskyi limanına güney istikametinde ise İstanbul Boğazı Münasebetiyle adayı denetim eden güç savunma konumu kazanabilir yahut hareket halindeki gemileri vurabilir

Ada bundan diğer hava savunma sistemleri istihbarat ve SİHA ların kaldırılacağı küçük bir hava üssü de sayılabilir

Ada düşmanın önceliklerini de zayıflatıyor Bütün bunlar ada için uğraşın bitmediğini gösteriyor M Morozov İzvestiya 22 Haziran

KALİNİNGRAD’DA DİPLOMATİK TAHLİLİN YOLLARI

AB diplomasi şefi J Borrell Kaliningrad daki durumun abluka olmadığını Kaliningrad ile Rusya ortasındaki trafiği bloke etmek istemediklerini lakin Avrupa Birliği nin getirdiği yaptırımların etrafından dolanılmasını önlemek için denetim kurması gerektiğini söyledi

Kaliningrad Milletlerarası ve Bölgelerarası alakalar Yönetimi Yöneticisi Anna İvanova durumun diplomatik tahlili için üç yol olduğunu söyledi Birinci seçenek AB nin EC 833 2014 sayı ve tarihli dokümanına Kaliningrad bölgesine insan ve yük geçişi başlığını koyarak bölgeye transit geçişini yaptırımlar çerçevesinden çıkarmak İkincisi 4 ncü yaptırım paketindeki transit geçişler dahil ve bu malların nakliyesinin işbu evrakla yasaklanmış olması şartı tabirlerini çıkarmak Son olarak da Litvanya gümrük organlarına kelam konusu yaptırımların Kaliningrad la Rusya ortasındaki transit için geçerli olmadığını bildirmek

Polonya Başbakanı Mateusz Morawiecki ye nazaran Polonya Rusya dan bir hücum beklemiyor lakin Suwalki Koridoru Rusya ile Kaliningrad ortasındaki Belarus üzerinden geçen ve Polonya Litvanya sonundan tamamlanan varsayımsal koridor H Y konusunda kaygılı Başbakan şöyle diyor Bu noktaya NATO planlarında olduğu üzere bizim kendi askeri planlarımızda da özel bir dikkat gösteriliyor Bu yüzden oradaki askeri varlığımız çok güçlü Ayrıyeten bu koridora yakın bölgede NATO nun memleketler arası gücü de var A Ahtırko Gazeta RU 23 Haziran

ÇİN’DEN SAYILAR VE GELİŞMELER

Rusya Devlet Lideri Putin ve Çin önderi Si 2013 ten beri 38 sefer bir ortaya geldiler ve haberlere nazaran yakın arkadaşlar Geçen hafta Rusya nın inisiyatifiyle yapılan telefon görüşmesi Si nin doğum gününü vesile etmişti ancak görüşme Batı ya bir ileti vermek için de ayarlanmıştı İkisi birlikte olduğunda ABD karşısında kırılgan değiller İki ülke de Ukrayna da soykırım ve nazizmi destekleyen ülkelerin siyasetine küçümseyerek yaklaşıyor

St Petersburg İktisat Forumu na görüntü konferans temasla katılan ÇHC Lideri Si Tsinpin Çin ve Rusya nın ortak aksiyonunun gerginliklere rağmen yüksek bir dayanıklılık ve büyük bir gelişme potansiyeli gösterdiğini söyledi Si ye nazaran iki ülke ortasındaki işbirliği yükselişte ticaret hacmi bu yılın birinci beş ayında 66 milyar dolara ulaştı

Si 22 Haziran da BRICS kapsamında ticaret ve sanayi forumunda açık bir konuşma yapacak Sonraki gün de başkanlar toplantısına görüntü konferansla katılacak

ÇKP MK Dış İlgiler Kurulu Sekreterliği lideri Yan Tseçin BRICS ülkelerinin dünyadaki istikrarsızlık büyürken güvenlik alanında yeni tehditlere hazırlıklı olması gerektiğini söyledi Yan başka ülkeleri de milletlerarası arenada hâkimiyet ele geçirmeye çalışmayıp gerçek bir işbirliği geliştirmeye çağırdı

Bu ortada ÇHC Devlet Kurulu bir dizi yüksek vazifeye yeni atamalar yaptı Le Yuyçen Ulusal Radyo Televizyon Yönetimi lider yardımcılığına atandı Kimi kaynaklara nazaran Çin dışişleri bakan yardımcılığı misyonundan Rusya yanlısı tavrı yüzünden alındı

Çin Deniz Kuvvetleri üçüncü uçak gemisi Futsyan ı merasimle denize indirdi Büsbütün Çin teknolojisiyle üretilen gemide hız rampası yok Amerikan uçak gemilerindeki üzere elektromanyetik mancınıklar kullanılıyor

Çin Halk Savunma Ordusu da yeni füze savunma sistemlerini muvaffakiyetle test ettiğini açıkladı

Öte yandan Biden in güvenlik danışmanı J Sullivan ABD nin Tayvan siyasetinin eskisi üzere mümkün bir saldırganlığa karşı etkili caydırıcılık olduğunu söyledi ABD senatosu da Tayvan a 4 yıl boyunca toplam 4 5 milyar dolarlı askeri yardım paketi üzerinde çalışıyor Bu ortada Beyaz Saray dan Biden in yakın zamanda Si ile telefon görüşmesi yapacağı duyuruldu ABD Maliye Bakanı J Yellen ise Trump vaktinde Çin mallarına getirilen ek gümrüklerin kaldırılması üzerine çalıştıklarını söyledi

Çin ve Güney Kore temsilcileri ortasında Deniz İşbirliği Diyaloğu müzakerelerinin ikinci tipi yapıldı Diyaloğun inisiyatifi 2019 da Güney Kore den gelmişti Birinci çeşit görüşmeler ise geçen yıl nisan ayında yapılmıştı

Dialogue Shangri La tarafından Singapur da düzenlenen güvenlik doruğunda Avusturya Savunma Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Richard Marles ile Çin Savunma Bakanı Vey Fenhe bir saatlik görüşme yaptılar Taraflar Hint Pasifik bölgesindeki gerginliğin artmasından kaygılarını bildirdiler

Çin Ticaret Bakanı Van Ventao Dünya Ticaret Örgütü nün Cenevre deki 12 nci bakanlar toplantısında açıklık reformu davetinde bulundu Bakana nazaran ıslahat küreselleşmeye yardımcı olmalı

Çin istatistik yönetiminin sayılarına nazaran yılın birinci beş ayında sabit sermaye yatırımları geçen yıl tıpkı periyoda nazaran yüzde 6 2 artarak 20 6 trilyon yuana 3 05 trilyon dolar yükseldi Büyüme ise yüzde 6 8 civarında

Çin etraf bakanlığı bilgilerine nazaran ülkedeki sera gazı salınımı 2005 e nazaran yüzde 50 3 azaldı Güçte kömür kullanımı da 2005 te yüzde 72 4 ten 2021 de yüzde 56 ya düştü

Çin gümrük yönetimine nazaran Rusya dan petrol ithalatı mayıs ayında geçen yıla nazaran yüzde 55 arttı Böylelikle Rusya Suudi Arabistan ın önüne geçti Rusya mayıs ayında Çin e günde 1 98 milyon varil petrol ihraç etti Suudi Arabistan ın ihracatı ise 1 84 milyon varilde kaldı K Remçukov Nezavisimaya Gazeta 20 Haziran