Nihal Bengisu Karaca, bugünki köşe yazısında ABD Lideri Joe Biden’ın 1915 olaylarını soykırım olarak tanımlamasını kıymetlendirdi.
Biden’ın kararı için “Türkiye ile bir türlü kuramadığı münasebet ismine çok makus bir başlangıç” diyen Karaca “Aptalca ve üzücü bir kavram seçimi yaptı Biden” tabirlerini kullandı.
Nihal Bengisu Karaca yazısında “Türkiye’yi yönetenlerle sorunun var, bildiri vermek ve “Bundan sonra oyun değişti, one göre” demek istiyorsun ve bu iletisi Ermeni problemi üzerinden veriyorsun. Lakin ileti vermek istediğin idare, gerek üstte bahsettiğim ‘taziye’ gibi, gerek gayri müslim vakıf mallarının birinci sahiplerine iadesi üzere, cumhuriyet tarihinde bu problemle ilgili az çok duyarlı adımları atmış tek idare. Tam olarak adaletin bu mu dünya denilecek bir durum.” tabirlerini kullandı.
İşte Nihal Bengisu Karaca’nın o yazısı;
ABD’nin yeni lideri Joe Biden’ın yayınladığı soykırım iletisi Türkiye ile bir türlü kuramadığı bağlantı ismine çok berbat bir başlangıç.
Aptalca ve üzücü bir kavram seçimi yaptı Biden.
Zira zatı şahaneleri soykırım var dedi diye, 15 Temmuz 2016’dan beri bir oldukça milliyetci, ulusalcı hatta ABD aleyhtarı olmuş Türkiye ahalisinin başını iki eli ortasına alıp “Hmm, soykırım yapmışız, tamam o zaman” diyecek hali yok.
Biden, hem kendisinin başkanlığı için çalışan Ermeni lobilerine borcunu ödüyor hem de Türkiye’yi yönetenlere bildiri veriyor, lakin bu ortada ABD nefreti vakit içinde güzelce artmış Türk halkını da karşısına alıyor.
Hem ‘soykırım’ üzere, 1915’te olanları tam olarak karşılamayan bir terim kullandığı için.
Hem de bu açıklamayı Türkiye Cumhuriyeti tarihinde Ermeni sorunu üzerinden dövülmeyi hak edecek son parti olan AK Parti’yi amaç alacak formda yaptığı için.
ERDOĞAN TAZİYE İLETİSİ YAYINLAYAN BİRİNCİ BAŞBAKANDI
Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca 1915’te ölen Ermeniler için ‘taziye’ yayınlayan birinci siyasi önder Recep Tayyip Erdoğan’dı.
Takvimler 23 Nisan 2014’ü gösterirken 1915 olaylarının yıldönümüne bir gün kala, o devir hayatını kaybedenlerin torunlarına başsağlığı diledi Erdoğan.
Ermenice dahil dokuz lisanda yapılan taziye açıklaması bu açıdan benzersizdi, daha evvel hiç bu türlü bir şey olmamıştı ve gerek ulusal basın gerekse milletlerarası basın, bu benzersizliğe dikkat çekerek attılar manşetlerini.
Dahası var. Biden o açıklamayı yaparken Cumhurbaşkanı Erdoğan, Emreni Patriği Maşalyan’a barış, diyalog davetini ve başsağlığı dileklerini yenileyen bir ileti gönderiyordu.
O bildiride şu tabirler vardı:
“Birinci Dünya Savaşı’nın sıkıntı kurallarında hayatlarını kaybeden Osmanlı Ermenilerini hürmetle yâd ediyor, torunlarına taziyelerimi sunuyorum”.
“(…) Türkler ile Ermenilerin asırlarca süren ve insanlığa örnek olan birlikte yaşama kültürünün unutulmasına müsaade veremeyiz”
“(…) Kimliğimizi yalnızca, ruhumuzda geçmişin bıraktığı sancılar üzerine inşa etmenin yeni jenerasyonlara de büyük bir haksızlık olduğuna inanıyorum”.
“Türkler ve Ermeniler olarak bütün manileri birlikte aşacak olgunluğa eriştiğimizi artık ortaya koymamız gerekiyor”.
Elbette Biden’ın yaptığı açıklama soykırım tezinden Erdoğan’ı ya da AK Parti’yi ya da bugünün Türkiye’sini sorumlu tutmuyor ve yapılan açıklamanın hiçbir türel sonuç doğurma gücü yok.
Fakat siyasi sonucu var.
O siyasi sonucu buradan süzmeye çalışmak ise pek sığ ve berbat oldu.
Türkiye’yi yönetenlerle sorunun var, bildiri vermek ve “Bundan sonra oyun değişti, one göre” demek istiyorsun ve bu iletisi Ermeni problemi üzerinden veriyorsun. Lakin ileti vermek istediğin idare, gerek üstte bahsettiğim ‘taziye’ gibi, gerek gayri müslim vakıf mallarının birinci sahiplerine iadesi üzere, cumhuriyet tarihinde bu problemle ilgili az çok duyarlı adımları atmış tek idare.
Tam olarak adaletin bu mu dünya denilecek bir durum.
SOYKIRIM TERİMİ DE YANLIŞ “TÜRKLER ASLA YAPMAZ” TAVRI DA…
Fakat, şahsım ismine diyeyim, ittihatçı takımların o devir sebep oldukları acıları “Türk o denli şey yapmaz” parantezine alanlardan değilim.
Devletimiz isyan, kalkışma vs yoksa bu türlü şeyler yapmaz, lakin bu şartlar varsa, hele savaş anında düşman tarafa geçme üzere durumlar kelam konusu ise acımaz. Karşılık verir ve bu karşılık son derece sert hatta orantısız olur.
En kolay örnek 37-38 Dersim olayları.
Gerçek şu ki, 1. Dünya Savaşı sırasına Çanakkale’de başka, Doğu cephesinde Rusya’ya karşı başka bir savaş yürüten, her taraftan sıkıştırılmış çaresiz bir Osmanlı vardı ve birebir vakitte Rusya’da oluşturulmuş Ermeni istekli tugaylarıyla ve Taşnak ve Hınçak partizanlarından oluşan müfrezelerle yani Ermeni milisleriyle çarpışıyordu. 14 Kasım 1922 tarihli New York Times gazetesi, Birinci Dünya Savaşı’nda 200.000 Ermeni’nin İtilaf Devletleri ordularında veya İtilaf Devletleri tarafında yer alan bağımsız birliklerde savaştığını boşuna yazmamıştı.
Öte yandan, her şeye karşın kuzuyu kurtla tıpkı torbaya dolduran tehcir kararı son derece tartışmalı bir karardır ve tehcir sırasında tarihçilere nazaran değişen sayıda ancak en azından yüz binlerce sivil Ermeni’nin, hücumlar ya da açlık /susuzluk üzere sebeplerle çoluk çocuk bayan kız demeden vefatı kelam mevzusudur.
Devlet tehcir edilenlere yapılan hücumları ve sayıların bu boyutlara gelmesini kimine nazaran göz yumma yoluyla onaylamış, kimine nazaran ise engelleyememiştir.
Nereden baksanız trajedi kelam konusu.
Ve şimdiye kadar çoktan yeni bir sayfa açılabilmeliydi.
Ne Biden’ın ne Macron’un ne şunun ne bunun ne dediğine nasıl etiketlediğine bakmadan. Kimsenin torununu, kimsenin dedesine bakarak mimlemeden.
Açamadık ya da açtırmadılar.
HRANT DİNK’İN HAKKANİYETLİ DURUŞU BUGÜNLER İÇİN KILAVUZ OLMALI
Aklıma Hrant Dink’in cümleleri geliyor.
“Benim geçmiş tarihimin ya da bugünkü meselelerimin Avrupa’da Amerika’da sermaye yapılması zoruma gidiyor. Bu öpmelerin arkasında bir taciz, bir tecavüz seziyorum. Geleceğimi, geçmişimin içinde boğmaya çalışan emperyalizmin alçak hakemliğini kabul etmiyorum artık” diye yazmıştı Hrant Dink.
‘Soykırım’ sözünü kullanmaz, ‘kıyım’ da demez, ısrarla ‘yıkım’ kaygısı Hrant Dink.
Yıkıma sebep olanlara da, maşa olanlara lanet ediyordu. Yıkımı doğuran nefreti ve habisliği anarken de “Onu tarihteki karanlık inine bırakıyorum, olduğu yerde kalsın, onu tanımak istemiyorum” diyordu.
Ermenistan yurttaşlarının ve Ermeni diasporasının tüm varoluşlarını ‘soykırım’ anlatısı üzerine kurmalarını eleştiriyordu.
Ne vakit Dink’in, o vicdanlı; Türkiye’nin geleceğini fakat daima bir arada yazabileceğimizi söyleyen ve hiç durmadan bunun için uğraşan Ermeni dostumuzun sokak ortasındaki katli aklıma gelse, bu cümlelerini hatırlarım.
‘Soykırım’ sermayesini ya da sopasını bu ülkenin doruğunda sallayarak bildiri vermeye çalışan global mütehakkimlere en hoş karşılığı Hrant Dink veriyordu.
Öldürülmesini planlayanların, onun ortadan kaldırılmasını planlayanların motivasyonu da tahminen buydu.
TEK VURUMLUK SOPA, TEK ATIMLIK KURŞUN
O sopayı, sermayeyi bu kere de Biden kullanmış oldu.
Rusya, Almanya, Fransa, İtalya, İsveç, Hollanda, İsviçre, Arjantin, Avusturya, Belçika, Bolivya, Brezilya, Bulgaristan, Kanada, Şili, Kıbrıs Rum İdaresi, Çekya, Ermenistan, Yunanistan, Libya, Litvanya, Lübnan, Lüksemburg, Paraguay, Polonya, Portekiz, Slovakya, Suriye, Vatikan, Venezuela, Uruguay’dan sonra bu listeye bir de ABD eklendi.
Hiçbir hukuksal sonuç doğurmayacağı için, bu sopa tek vurumluk, ‘tek atımlık kurşun’ demek daha gerçek.
Kullandığın anda bitiyor.
Neden mi?
Günümüzde soykırım üzere ‘insanlığa karşı işlenmiş suçları’ yargılayan tek mahkeme Milletlerarası Ceza Mahkemesi. Lakin muahedeyi imzalayan ülkeler üzerinde yetki kullanabiliyor. Fakat cürmü işleyen bireyleri yargılayabiliyor ve cezalandırabiliyor. Türkiye bu muahedeye taraf değil ve tarifinden bağımsız olarak cürüm her ne olursa olsun, işledikleri sav edilecek kimselerin hiçbiri hayatta değil.
İkincisi, ‘soykırım’ kavramı Nazi Almanya’sının Avrupa Musevilerine uyguladığı kitle katliamları sonrası ortaya çıkan ve 1951’de yürürlüğe giren “Soykırım Kabahatinin Önlenmesi ve Cezalandırılmasına Dair Sözleşme” ile ortaya çıktı. 1951’den evvel yaşanan hadiselerle ilgili olarak kimse sizi -kimi felaket tellallarının sav ettiği gibi- toprak taleplerine karşılık vermeye veyahut yüklü tazminatlar ödemeye zorlayamaz.
21. YÜZYIL’DA HAKLI OLMANIN YOLU ÖZELEŞTİRİDEN GEÇİYOR
Fakat tekrar ediyorum, bu sorun bizim, bir vakitler millet-i sadıka dediğimiz Ermenilerle olan sıkıntımızdır. Soykırım kavramına karşı duyduğumuz tepkisellik haklı da olsa sıkıntıyı “Hiçbir hatamız olmadı hayır hayır argümanların hepsi yalan” haline indirgemek düzgün ve ahlaki bir tutum değil.
21. YY’da orta ölçekli uygar bir devlet ve uygar bir toplum olmanın yolu moral üstünlüğe sahip olmaktan geçiyor.
ABD üzere büyük güçlü ve güçlü bir devlet iseniz moral üstünlüğü satın alır, kültür emperyalizmi ile icat eder, bir yolunu bulursunuz
Ancak geri kalanlar için üstteki unsur geçerlidir. Yani hem hatalı hem güçlü olma bölümü geride kalmıştır. Güçlü olmak istiyorsan birebir vakitte haklı da olmak zorundasın şiarı geçerlidir.
Haklı olmanın yolu da özeleştiriden, itiraf kültürünü geliştirmekten, hadiselerdeki hissesini kabul etmek / serinkanlı bir biçimde onlarla yüzleşmekten ve diyalog tabanını oluşturan taraf olmaktan geçiyor.
Bırakın devleti, özeleştiri yapan bir müellifi bile tükürük hokkasına çeviren toplumun bulunduğu yer dikkate alındığında, sözlerimin çok büyük bir ‘lüks’ içerdiğinin farkındayım. Fakat ben yanlışsız bulduğum tavrı önermekle mükellefim.
