EURO 2012’de 16 yıl, 2014’te ise 40 yıl sonra Dünya Kupası’nda ülkemizi temsil etme başarısı gösteren FIFA kokartlı hakemlerimizden Cüneyt Çakır, dünya arenasında isminin bilinmesinden daha gurur verici olanın ise “Türk Hakem” olarak isminin geçmesi olduğunu tabir etti.
Cüneyt Çakır ile soru-cevap biçiminde yapılan röportaj şu biçimde:
Evvel EURO 2012’de vazife alarak 1996’dan sonra 16 yıllık bir hasreti sona erdirdiniz, akabinde 2014 Dünya Kupası’nda düdük çalarak 40 yıllık bir hasreti daha bitirdiniz. EURO 2016, 2018 Dünya Kupası derken, hiç orta vermeden EURO 2020 finallerinde de sizi ve grubunuzu izleyeceğiz. Öncelikle bu görevlendirmeyi birinci duyduğunuzda neler hissettiğinizi, takımınızla nasıl paylaştığınızı öğrenebilir miyiz?
“Tabii ki çok keyifli oldum. Başından beri amacımız başarıda sürekliliği yakalamaktı. 10 yıl evvel ne söylediysek büyük bir uğraşla gerçekleştirmeye çalıştık. Çok şükür Allah bugünü nasip etti. Üst üste beşinci turnuvamıza katılacağız. Biz artık bir gruptan fazla bir aile üzereyiz. Çok büyük gayelere bir arada koştuk. Çok büyük başarılara birlikte imza attık. Daima birlikte daima çok çalıştık. Bu haberi Riva’da, TFF Hasan Doğan Tesisleri’nde üçümüz yan yanayken aldığımızda bir kere daha bu büyük gururu birlikte paylaşmanın keyfini yaşadık.”
ÇALIŞMA, AZİM VE SÜKUNET
Birinci sorudan da anlaşılacağı üzere Türk hakemliği çok uzun aralıklarla büyük turnuvalarda yer alabilirken, siz adeta bir maraton koşucusu üzere arka arda büyük turnuvaların gediklisi oldunuz. Türkiye üzere hakemlerin daima bıçak sırtında olduğu bir ülkede yaşayıp memleketler arası alanda bu türlü bir istikrar yakalamanın sırları nedir?
“Çok çalışmak… Amaçları yanlışsız belirlemek… Gayeye giden yoldaki basamakları sabırla, azimle çıkmak… Her gün yeni başlıyormuş üzere heyecanla öğrenmeye devam etmek. Bazen etrafta olan gürültü patırtıya aldırmadan sükûnetle yürümeyi becerebilmek…”
YOLUMUZDA İLERLİYORUZ
2012 Avrupa Şampiyonası’nda ve 2014 ile 2018 Dünya Kupalarında üst üste yarı final yöneterek bir birincisi başarma… Arka arda beş büyük turnuva… Dünyada bu muvaffakiyete ulaşabilmiş kaç hakem var? Bu performansla 2022 Dünya Kupası’nı da hesaba katarsak neler söylemek istersiniz?
“Hiç bir vakit olduk demedik. 2012 yılında EURO 2012’ye katılma talihi yakaladığımızda sorulan soruya, “Henüz yolun başındayız. Amacımız 10 yıllık sürdürülebilir muvaffakiyet. Türk hakemliğinin biz varken ve biz bayrağı devrettikten sonra milletlerarası turnuvalarda daima vazife alması için çabalayacağız” dedik. Vizyonumuzu ortaya koyduk. Bu yolda ilerliyoruz. 16 sene, 40 sene beklemeler olmayacak artık dedik. Çok şükür amaçlarımıza birer birer ulaşıyoruz. Türk hakemliğini dünyada kalıcı olarak kelam sahibi yapabilmek için de bugün saha içinde, yarın da vakti geldiğinde saha dışında vazife yaptığımız son güne kadar her şeyimizi vereceğiz. Halkımızın duaları daima yanımızda. Bizler onlara lâyık olmaya çalışıyoruz.”
Bu yıl Memleketler arası Futbol Tarihi ve İstatistikleri Federasyonu tarafından 21. yüzyılın en yeterli ikinci hakemi seçildiniz. Halbuki birinci sıradaki Alman Felix Brych’ten daha fazla büyük turnuvalarda vazife yapmış bir hakemsiniz. EURO 2020 finallerindeki performansınızla bu listenin birinci sırasında yer almak üzere bir maksadınız var mı?
“Açıkçası o listedeki tüm hakemler çok değerli hakemler. O listede yer bulabilmek büyük bir gurur. Sıralamadan daha çok bu hususla ilgilenmeyi tercih ediyorum. Biz nefesimiz yettiği, yönetmelikler müsaade ettiği sürece en düzgününü yapmak için çalışmaya devam edeceğiz.”
UMARIM BİZİM ÇOCUKLARI FİNALDE GÖRÜRÜZ
6 Haziran 2015’te Şampiyonlar Ligi Finali’nde Barcelona-Juventus maçını yönetmiş ve tarihe geçmiştiniz. Dünya Kupaları ve Avrupa Şampiyonaları’nda ise yarı finaller yönettiniz. EURO 2020’deki maksatlarınız için neler söylersiniz?
“İlk amacımız bize turnuvada vazife verildiğinde, verilen birinci maçı muvaffakiyetle yönetmek. Turnuvalarda kademe etap düşünmek gerekir. Ülkeler, kümeler, bazen bir evvelki, sonraki maçlar alınan misyonları etkileyebilir. Ulusal Grubumuzla birebir turnuvada olmak bizim için büyük gurur. Bu şampiyonada Ulusal Grubumuzun üst seviye bir performans göstereceğine eminim. Umarım bizim çocukları finalde görürüz. Biz az maç yönetmeye razıyız”
Kendi kıymetlerimize gözlerimizi kapatıp daima dışarıdakilere bakmak üzere makûs bir huyumuz var. Hakem denilince de akıllara çabucak yabancı isimler geliyor. Meğer elimizde inanılmaz rekorların sahibi bir Cüneyt Çakır var. Sanki Avrupa ve dünya size nasıl bakıyor? Biz burada Avrupalı hakemlerin isimlerini sıralarken, dışarıda sizin için neler söyleniyor?
“Konuyu şahsileştirmeden cevaplayacağım. Başarılı olan herkes desteklenmelidir. Ülkemiz pek çok kıymete sahip. Bunlardan kimilerinin farkında bile değiliz. Bizler gelip geçiciyiz. Değerli olan ülke insanın her platformda başarılı olması ve bu muvaffakiyetlerin kalıcı olmasıdır. Bu hususta devletimiz daima takviye oluyor. Şimdiye kadar federasyon başkanlığımızı yapan tüm yöneticilerimizden büyük dayanak aldık. Kendilerine özel bir teşekkür etmemiz gerekir. Sayın Şenes Erzik Beyefendi, birinci milletlerarası turnuva haberini aldığımız günden beri daima yanımızda. Sayın Servet Yardımcı, UEFA idaresinde bizim büyük destekçimiz. Varlıklarını bilmek bize güç veriyor. Tüm yöneticilerimiz bizim vizyonumuzu paylaştılar ve başarılı olmamız için imkân sağlamaya çalıştılar. Keza hakemliğe başladığımız günden bugüne tüm Merkez Hakem Şurası Lider ve üyelerine teşekkürü bir borç biliriz. Olağan ki de dünya arenasında isminizin bilinmesi ve başarılı olarak isimlendirilmesi çok değerli bir olay lakin asıl gurur verici olan şey orada “Türk Hakem” olarak isminizin geçmesi. Ülkemizi muvaffakiyetle temsil etmenin gururu değer biçilmez.”
O AÇLIĞI ZİYADESİYLE HİSSEDİYORUM
Muvaffakiyet için “açlık” değerli bir motivasyondur derler. Bu denli muvaffakiyetin akabinde hâlâ “aç” olduğunuzu düşünüyor musunuz? Kendinize öbür ne üzere amaçlar koyuyorsunuz?
“Her müsabakamıza hakemlikteki birinci müsabakamıza çıkıyor üzere büyük bir heyecanla hazırlanıyoruz. Bu heyecanı kaybetmemek lâzım. “Oldum” dediğiniz gün hakemliğinizin bittiği gündür. Ben şu an o açlığı hâlâ ziyadesiyle hissediyorum. Son maçıma kadar da bu bu türlü olacak.”
GRUP DEĞİL AİLEYİZ
Cüneyt Çakır denildiğinde çabucak akabinde Bahattin Duran ve Tarık Ongun’un isimleri de sıralanıyor. Bütün muvaffakiyetleri birlikte tattınız. Hem saha içinde hem de saha dışında Bahattin ve Tarık Hocalarla nasıl bir münasebetiniz var? Bu kadar uzun süren bir iş birliği ve dostluğun altında yatan nedir?
“Birbirimizi yeterli anlamak… Birebir vizyonu paylaşabilmek… Ortak gayeler için birlikte çalışabilmek… İnanmak, güvenmek, anlamak… Birlikte üstlendiğimiz sorumluluğu birlikte taşıyabilmek. Takım değil, aileyiz. Ailelerimizden daha çok birlikte vakit geçirdik.”
ÇOK ÖNCESİNDEN HAZIRLANMAYA BAŞLADIK
EURO 2020 için nasıl bir hazırlık planlaması yaptınız? Sizin kadro tahlilleri de yaptığınız biliyoruz. Bize hazırlık çalışmalarınızı özetler misiniz?
“Sadece tebligatı aldığımız andan itibaren değil, çok öncesinden hazırlanmaya başladık. Kadroların karşılaşmalarını küme evrelerinden beri seyrediyoruz. Kendi tahlillerimizi yapıyoruz. Birlikte çalıştığımız genç hakem arkadaşlarımız var. Onlar bize tahlil çalışmalarında yardımcı oluyor. Federasyonumuz ve analistler bize yardımcı oluyor. Fizikî hazırlıklarımıza devam ediyoruz. Hiçbir vakit aksatmadık. Bu bahiste uzmanlarla çalışıyoruz. Mental hazırlıklarımızı yapıyoruz. UEFA ve FIFA tarafından düzenlenen eğitimlere, testlere katılmaya devam ediyoruz.”
SEYİRCİLİ MAÇLARI ÇOK ÖZLEDİK
Pandemi sürecinde futbol değişik bir boyuta evrildi. Tribünlerde seyirci yok… Oyuncular, teknik adamlar, hakemler hastalanabiliyor. Siz bu süreci nasıl geçirdiniz?
“Kolay olmadı. Kolay değil. Bir an evvel pandemi sürecinin sona ermesini diliyorum. Kaybettiğimiz canlarımıza Allah’tan rahmet diliyorum. Hepimiz çok yorulduk. Çok emek sarf ettik. Hem gruplara hem hakemlere olağandan çok fazla yük bindi. Evvel sıhhat. Elimizden geldiği kadar kendimizi muhafazaya çalıştık. Hem fizikî hem mental hazırlıklarımızı yaparak karşılaşmalara çıktık. Seyirci olmayınca futbol birebir lezzeti vermiyor. Açıkçası seyircili maçları çok özledik. İnşallah en kısa vakitte özlediğimiz günlere kavuşuruz.^”
Taraftarın olmadığı maçlarda hakemlerin daha az baskı altında kalacağını düşünürdük lakin ligimizde hakemlerle ilgili tenkitler tıpkı süratle devam ediyor. Siz bu ortamı nasıl değerlendiriyorsunuz?
“Sahada her vakit için kazanmaya oynayan iki kadro vardır. Seyirci işin tadı tuzu olsa da uğraş iki kadro ortasındadır. Saha içi baskı daha az. Herkes verilen gayretin zorluğunun şuurunda. Saha dışı baskı ortamı her vakit var. Biz hakemler olarak kendimizi her vakit bu baskı ortamının dışında tutmak durumundayız. Hakemlerimize karşı daha olumlu bir yaklaşım ve hürmet, oyunun daha âlâ oynanması için temel ögelerdir.”
VAR’IN VAKTE GEREKSİNİMİ VAR
VAR sistemi birinci defa sizin de misyon yaptığınız 2018 Dünya Kupası’nda uygulandı. Akabinde birçok lig üzere bizim ligimize de geldi lakin tartışmalar bitmedi. Geçmişi de çok âlâ bilen birisi olarak VAR uygulamasını nasıl değerlendiriyorsunuz?
“Teknoloji geliştikçe her alana olduğu üzere futbolun içine de daha çok girmeye başladı. Kaçınılmaz bir durum. Olumlu katkı sağlayacak her gelişmeye sıcak bakıyoruz. VAR ile ilgili uygulamaların hangi durumlarda yapıldığını yeterli bilerek yorumda bulunmak lâzım. Oyunun ruhunu bozmadan bariz durumlarda devreye giren bir uygulama olması gerekirken, hakem yanlış taç verdi diye devreye girmesini beklersek yararını anlamak yerine ayrıntılarda boğuluruz. VAR hâlâ çok yeni bir uygulama ve vakte gereksinimi olduğunu düşünüyorum. Bu yalnızca bizim ülkemizde değil dünyanın en düzgün liglerinde bile tartışılıyor. Futbol ailesinin tenkitleriyle ve katkılarıyla vakitle herkesin kabul edeceği bir düzeye geleceğine inanıyorum.”
EN BAŞARILI HAKEM KAMPINI DÜZENLEYECEĞİZ
EURO 2020’ye birinci kez çok sayıda ülke mesken sahipliği yapacak. Azerbaycan’dan Danimarka’ya, İspanya’dan Rusya’ya 12 ülkeye uzanan çok geniş bir coğrafya. Farklı iklimler, farklı atmosferler. Bu durum hakemleri nasıl tesirler?
“Her zamanki alıştığımız turnuva havasından biraz daha farklı olacak. Lakin çaba her zamanki üzere çok üst seviyede olacak. Hakemler turnuva boyunca İstanbul’da kamp yapacak ve maçlara ülkemizden seyahat edecek. Tahminen EURO 2020’de mesken sahibi ülke olmayacak fakat hakem ekibinin konut sahibi ülkesi biz olacağız. Bunun da memnunluğunu yaşıyoruz. Bir kere daha ülkemizin misafirperverliğini en güzel halde sergileyeceğiz. Bence bugüne kadar düzenlenen en başarılı, en konforlu hakem kampını biz düzenleyeceğiz. O yüzden hakemlerin çok müspet bir havada olacağını düşünüyorum.”
BİRİNCİ AMATÖR MAÇIMI UNUTAMAM
Unutamadığınız maç hangisidir?
“Yönettiğim final maçları çok özel olağan ki. Şampiyonlar Ligi finali, Dünya Kulüpler Kupası finali. Bunların yanında da Dünya Kupası yarı finalleri, Avrupa Şampiyonası yarı finali… Türkiye’de yönettiğimiz derbi karşılaşmaları da bunlara eklenebilir. Ama asla unutamayacak olanı, en manalısı 1994 yılında yönettiğim birinci amatör maç olacak. Zira her şeyi başlatan maç o olmuştu.”
Sizi en çok etkileyen hatıranızı paylaşır mısınız?
“EURO 2012 tebligatı bizim için çok kıymetliydi. Uzun vadeli amaçlarımızın en değerli birinci adımıydı. Keza Dünya Kupası’na katılma tebligatını aldığımız an da bizim için çok değerlidir. 40 yıldır beklenen andı.”
EMEK VERMEDEN HİÇBİR ŞEY OLMAZ
Sizin yolunuzdan yürümek isteyen genç hakemlere neler söylersiniz?
“Çok çalışmalarını tavsiye ediyorum. Mümkün olduğunca onlarla vakit geçirmeye çalışıyorum. Onlarla birlikte tahliller yaparken onlara fikir sistematiğini, egzersiz disiplinini aşılamaya çalışıyorum. Emek vermeden hiçbir şey olmaz. Her maç bir evvelkinden daha yeterli olmak için daha çok çalışmak gerekir. Biz yolu açmaya çalıştık. Bu bayrağı daha ilerilere taşımak onların vazifesi. Biz daima yanlarında olacağız. Daima dayanak olacağız.”
Türkiye’nin kalbi tıpkı EURO 2016’da olduğu üzere hem sizinle hem de Ulusal Ekibimizle çarpacak. İki takımdan biri finalde görmek istiyoruz. Bu mevzuda neler söylersiniz?
“Millî Grubumuzun başarısı bizim için çok değerli. Bizim gayemiz birinci maçımızı âlâ yönetmek. Avrupa’nın en üst seviye hakemleri bu turnuvada olacak. Burada olan her hakem final yönetebilecek kapasitede. Tüm hakemler bir evvelki turnuvadan beri hem ulusal hem memleketler arası karşılaşmalarda takip edilerek bu turnuvaya çağırılıyor. Turnuvaları bu gözle kıymetlendirmek lâzım.”
Bizim unuttuğumuz, sizin eklemek istediğiniz bir şey var mıdır?
“Türk milletine her vakit dualarıyla, kalpten muvaffakiyet dilekleriyle daima yanımızda oldukları için teşekkür ediyorum. Biz alana çıktığımız vakit 84 milyon bireyiz.”
