Çin’in Tesla marka araçların askeri tesislere girişini yasaklaması yeni bir tartışmaya neden oldu. Uzmanlar, arabalar casus olur mu? sorusunu kıymetlendirdi.
ABD ve Çin arasında diplomatik, ekonomik ve askeri münasebetlerin güllük gülistanlık olmadığı ve dünya üzerinde pek çok noktada bu iki ülkenin birbiriyle çaba içinde olduğu sır değil…
Geçtiğimiz günlerde Çin’den gelen bir haber her ne kadar teknoloji ve casusluk temelli üzere görünse de Washington-Pekin sınırındaki yeni bir ekonomik savaşın da işaret fişeklerinden biri oldu. Habere nazaran Çin idaresi, ABD’nin ürettiği Tesla markalı araçlardaki kamera ve sensörlerin ”bilgi aktarımı” için kullanılabileceği kaygısıyla bu arabaların askeri tesislerine girmesini yasakladı.
Araç içi kameralar kayıt alıyor
Pekala nitekim de bir arabanın bilgi aktarması daha geniş bir sözle ”casusluk” yapması ne kadar mümkün? Bu soruyu teknoloji araştırmacısı Erdi Özüağ’a sorduğumuzda birinci dikkat çektiği bahis araçlardaki kameralar oluyor.
Bugün pek çok araçta çeşitli maksatlar için kameraların bulunduğunu anlatan Özüağ’ın üzerinde durduğu birinci kullanım hali araç içi kameralar… Bu kameraların kayıt da aldığını anımsatan Özüağ, bu uygulamaların kimi ülkelerde yasal mecburilik olduğunu anlatıyor ve “Çünkü mümkün bir kazanın daha âlâ yorumlanabilmesi ismine bu imgelerden istifade ediliyor, sigorta yahut kasko şirketi ona nazaran devreye giriyor” görüşünü paylaşıyor.
Arabadaki kamera ve sensörler ”olağan şüpheli”
Erdi Özüağ araç içi kameralardan yola çıkarak Çin’in kararını ilgilendiren asıl mevzuya geliyor… “Çin’in sorun ettiği durum araç içi kameralar değil” diyen Özüağ, yeni jenerasyon arabalardaki kamera ve sensörlere işaret ediyor.
Bu araçların sahip olduğu otonom sürüş sistemlerinin hem çalışması hem de geliştirilmesi için kelam konusu kamera ve sensörlerin kullanıldığına değinen Özüağ, ”Sadece bu da değil… Örneğin Tesla’nın, ”Bekçi Modu” ismini verdiği bir özellik var. Bu özellik faal edildiğinde aracın kamera sistemi, tıpkı meskenlerde kullanılan güvenlik sistemleri üzere etrafını izliyor. Mümkün bir tehdit ya da hırsızlık girişiminde hem araç sahibine bilgi yolluyor, hem de araçta farklı özellikleri devreye alarak örneğin alarm çalarak veya müzik sistemini en yüksek seste çalıştırarak farkındalık oluşturmaya çalışıyor” bilgisini veriyor.
Tesla’nın elinde çok önemli sürüş bilgisi var
Sistemi biraz daha âlâ anlamaya çalışıyoruz ve Erdi Özüağ’dan bu araçlardaki sensör ve kameralarla ilgili süreci detaylandırmasını istiyoruz:
”Veri toplamaya yönelik özellikler gönüllülük temeli, bekçi modu ise kullanıcının isteğine nazaran açılıp kullanılan özellikler. Data toplama kelam konusu olduğu vakit aracın otonom sürüş esnasında elde ettiği bilgiler, Mothership ismi verilen merkezi sunucuya gidiyor ve burada tahlil edilerek sistem geliştiriliyor. Sonrasında yeni özellikler ortaya çıkıyor ve yazılım güncellemesi ile araç sahiplerine yollanıyor.
Tesla’nın elinde bugün 3 milyar kilometre civarında sürüş bilgisi olduğu iddia ediliyor. Üstelik araç satışları arttıkça toplanan bilgi ölçüsü da artıyor. Elon Musk sunucuya gelen bilgilerin zımnilik aslıyla yalnızca otonom sürüş sistemini geliştirmek için kullanıldığını, rastgele bir ülkede aksinin ispatlanması halinde kapatacağını söz etse de durum biraz daha karışık olabilir. Teknik olarak Çin’in yaklaşımına benzeri bir hassasiyet yürütülebilir zira araçlarda hem data toplamaya hem de internet teması kurmaya müsait donanımlar var.”
Casusluk görünümlü ekonomik savaş
Erdi Özüağ bu noktada olayın daha farklı bir noktasına dikkat çekiyor. Kelam konusu gelişmelerin art kapısının ‘Huawei-Tesla üzerinden Çin-ABD çekişmesi’ bahçesine açılabileceğini vurgulayan Özüağ, bu tezini şöyle şekillendiriyor:
“Elon Musk ısrarla Tesla’dan gelen bilgilerin kullanılmadığını söylüyor. Misal açıklamalar Huawei tarafından da yapılmasına rağmen ABD kanadı yaptırımlar konusunda geri adım atmıyor. Bilgi casusluğu yapıldığı argümanıyla hem kendi ülkesinde hem de NATO’daki müttefiklerinin bağlantı altyapısında Huawei teknolojileri kullanmamasını talep ediyor.
Çok sayıda kameraya sahip olan kontaklı araçların sayısı her geçen gün artıyor, teknik seviyede ulusal seviyede bilgi güvenliği bu alanlarda da göz önünde bulundurulmalı fakat yaşanan bu gelişmede baskın olan taraf, iki ülke ortasındaki ticaret savaşı ve ona bağlı gelişmeler diye düşünüyorum.
Zira bugün dünyanın en büyük elektrikli araba pazarı Çin ve bu alandaki dönüşüm süratli ilerliyor. Tesla’ya bakıldığı vakit geçen yıl Çin’de 100 binden fazla araç satmış. Ekonomik olarak yalnızca ABD ve Çin ortasındaki ticaret savaşını değil, Çin’deki iç pazar oyuncularını da dikkate almak gerekiyor. Bugün klâsik araba markaları dışında ABD’de Apple, Çin’de de Huawei ve Xiaomi üzere tüketici elektroniği markalarının elektrikli ve akıllı araba planları olduğu biliniyor.”
