ANKARA – Çin’in Wuhan kentinde 2019 yılının sonlarına hakikat ortaya çıkan, kısa müddette global bir salgına dönüşen ve şu ana kadar 6 milyonun üzerinde kişinin vefatına yol açan Covid-19 salgını, yeni varyantlar ile tesirini tekrar arttırdı.
Dünya genelinde aşılama programlarının yaygınlaşmasıyla Türkiye dâhil birçok ülkede tedbirler ya gevşetildi ya da büsbütün kaldırıldı. Zayıflatılan önlemlerin gölgesinde ortaya çıkan Omicron’un BA.4 ve BA.5 isimli alt varyantları İngiltere, Portekiz ve Fransa’nın da ortalarında bulunduğu Avrupa ülkelerinde olayların yükselmesine yol açtı.
BAKAN KOCA: MÜSTERİH OLUN
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kabine toplantısı öncesi yaptığı açıklamada ‘müsterih olun’ daveti yaparken, yeni varyant için “grip öneminde” vurgusu yaptı. Koca, “Vaka sayılarında son iki haftada üç kattan fazla artış olsa da bunun tam bilakis, hastane yükündeki azalış tekrar sürmektedir. Makus günler geride kaldı. Benzerilerini gelecekte aramak yanlıştır” tabirlerini kullandı.
Bakan Koca’nın tersine uzmanlar Türkiye için de uyarıyor. Bilhassa sonbahar mevsimine dikkat çeken uzmanlara nazaran artan olaylara karşı kapalı alanlarda maske kullanımı uygulamasına geri dönülmeli, aşılama 5 yaşa düşürülmeli, olaylar tespit edilerek izole edilmeli.
TTB: OLAY SAYILARINDA ARTIŞ VAR
Türk Tabipleri Birliği (TTB) İkinci Lideri Ali İhsan Ökten’e nazaran Avrupa ülkelerinde artan hadise sayısı Türkiye’de de yaşanıyor. Sıhhat Bakanlığı’nın en son korona virüsü tablosunu 6-12 Haziran tarihlerine dair açıkladığına dikkat çeken Ökten, “Vaka sayılarında son durum nedir? Günlük yapılan test oranımız nedir? Bu hususlar hakkında bir bilgimiz yok. Bize gelen bilgilere bakıldığında olay sayılarında bir artış olduğu görülüyor. Münasebetiyle sonbahar ile birlikte yeni bir dalga riski elbette var. O yüzden şimdiden tedbirleri almak gerekiyor” dedi.
Özellikle kapalı alanlarda ve toplu taşıma araçlarında maske kullanımının geri getirilmesini öneren Ökten, aşılama oranlarının da arttırılması gerektiğine vurgu yaptı. Ökten tıpkı vakitte olay sayılarının sonbaharda daha da artacağına dikkat çekerken, ağır klinik bir tabloyla müsabaka durumunun şu an için kelam konusu olmadığını söyledi.
‘SON 10 GÜNDE OLAY SAYILARI ARTTI’
KLİMİK Derneği Lideri, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi İnfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji İSİM Öğretim Üyesi Prof. Alpay Azap’a nazaran ise Türkiye’de hadise artışları şimdiden başladı. Bu yükseliş tablosunun resmi bilgilere tam olarak yansımadığına dikkat çeken Azap, “Test sayısındaki düşüklük nedeniyle tespit edilen hasta sayısı azaldı. Benim pandemi boyunca deneyimim; dalgalar başladığı vakit benim telefonlarım da çalmaya başlıyor. Son 10 gündür -çok sayıda kişi müspet çıktığını, ne yapması gerektiğini sormak için- telefonlarım çalmaya başladı tekrar. Münasebetiyle şimdiden hadise artışlarının başlamış olduğunu söyleyebiliriz” sözlerini kullandı.
‘ALT VARYANTLAR, OMİCRON’UN ORJİNAL TİPİNE NAZARAN DAHA KOLAY BULAŞIYOR’
Omicron’un orjinal tipine nazaran yeni alt varyantların daha kolay bulaştığını belirten Azap, yeni salgın dalgasının özelliklerini şöyle anlattı: “İlk Omicron dalgası kadar süratli ve şiddetli olmasa da yavaş yavaş bir artış kelam konusu. Daha kolay bulaşıyor. O yüzden bu varyant şu anda kümelenmeler biçiminde hastalığı yayıyor. Bu bir toplantı olabilir, toplu taşıma olabilir, kapalı alanlarda yapılan konferanslar olabilir. Şu anki durum bu biçimde ilerliyor. Bu yeni varyantlar tam aşılılarda grip ve nezle üzere hafif seyrediyor. Lakin eksik aşılılar yahut risk kümeleri tehlikede.”
YENİ DALGA KARŞISINDA RİSK KÜMESİNDE KİMLER VAR?
Prof. Dr. Alpay Azap’a nazaran yeni virüs dalgasına karşı en çok aşısı eksik yahut aşısız olanlar, aşıya düzgün karşılık veremeyen ileri yaş grubundakiler ve bağışıklığı baskılanmış şahıslar tehlikede. Önlemlerin kaldırılmasından kaynaklı virüsün çok rahat bir formda dolaşmaya başladığını belirten Azap, “Mevcut ortada bu hassas bireyleri virüsün bulma riski yüksek. Onlarda da ağır seyirler karşımıza çıkabilir. Olayların topluma yansıması sonbaharı bulabilir. Toplumda hadise sayıları artıkça da riskli kümedeki bireyler ortasında hastaneye yatışlar ve vefatlar artacaktır” dedi.
‘MASKE GERİ GELMELİ, AŞILAMA 5 YAŞA DÜŞÜRÜLMELİ, SÜRATLİ TESTLER YAYGINLAŞMALI’
Salgında yükselişe yol açan varyanta karşı süratle önlem alınması gerektiğine vurgu yapan Azap, bu tedbirleri şöyle sıraladı: “Öncelikle olumlu olaylar süratli testlerle tespit edilerek izolasyona alınmalı. Eksik aşılı yahut aşısız olanların aşıları tamamlanmalı, yeni varyanta karşı hatırlatma dozu yaptırılmalı. En değerlisi de kapalı alanlarda maske kullanımına tekrar geçilmesi gerekiyor. Lakin bir kapanma seviyesinde tedbire gerek olmayacak. Virüs çok süratli ve kolay bulaştığı için kapanma çok işe yarayacak üzere durmuyor. Ayrıyeten toplumda virüsün sirkülasyonunu engellemek için daha küçük yaştaki çocukların da aşılanması bir tedbir olarak alınabilir. Türkiye, 11 yaş üzerindekileri aşıladı. Bu yaş kümesi 5 yaşa kadar düşürülebilir.”
‘YENİ AŞI GEREKEBİLİR’
Alpay Azap, Omicron’un alt varyantları için yeni bir aşının gerekliliğine de işaret ederek, “Her bir varyant hâkim hale geçebilmek için bir evvelki varyanttan daha bulaşıcı ve aşılara karşı daha sağlam olmak zorunda olduğu için şu anki varyantta aşılara daha güçlü. Bu yüzden yeni aşı gerekli. Bu husustaki çalışmalar devam ediyor lakin sonbahara yetişir mi konusu soru işareti. O vakte kadar ferdi tedbirler ön plana çıkıyor. Hatırlatma dozları da kesinlikle olunmalı” diye konuştu.
CEYHAN: ŞU SAATTEN SONRA MASKE TEDBİRİ ALINMAZ, ALINSA DA HALK UYMAZ
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Enfeksiyon Hastalıkları Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, Türkiye’de Covid-19 salgınının mukadderatına bırakıldığına işaret etti, “Sağlık Bakanlığı son iki haftadır hadise sayılarını yayınlamıyor. Hasebiyle ülkedeki salgının boyutunu onlar da şu an bilmiyordur” dedi.
Kendilerine alandan gelen bilgiler doğrultusunda hadiselerin arttığını söyleyebildiğini kaydeden Ceyhan, Türkiye idaresi tarafından ‘salgın bitti’ telaffuzlarının şu saatten sonra tedbir olarak dönmesinin pek inandırıcı olmayacağını söyledi: “Şu an altıncı dalganın çıkış kolundayız. Başka ülkeler tedbirleri kaldırırken ‘Salgın bitti, maskeleri çıkarın. Rahat rahat dolaşın’ bildirileri vermezken Türkiye’de direk Sıhhat Bakanı’nın ağzından ‘salgın bitti’ bildirisi verildi. Aşılama aslında düşükken bu telaffuz bireylerin aşı olmasını engelleyen bir hal da oldu. Şu saatten sonra maske tedbiri alınmaz, alınsa da halk bu tedbire uymaz.”
‘BİZE İNANAN BİREYLERE FERDİ TEDBİRLERE DEVAM EDİN DİYORUZ’
Sağlık Bakanlığı’nın bilakis kendisini takip eden, fikirlerini önemseyen şahıslara maske kullanımı ve aşı daveti yaptığını belirten Ceyhan, “Kapalı ortamlarda maske takın, toplumsal arayı koruyun. Eski alışkanlıklarımız olan sarılma, tokalaşma ve öpüşme aksiyonlarını bırakın. Ve en değerlisi aşı olun. Biz söylüyoruz fakat devlet siyaseti bu tedbirleri kaldırmak halinde olunca fakat bize inanan insanları etkileyebiliyoruz. Korona virüsü yeni varyantlar ürettiği sürece bu durumu sarsıntı olarak tanımlayabiliriz. Altınızda fay çizgisi durduğu sürece tedbir almanız, tehlikenin farkında olmanız lazım” uyarısı yaptı.
